4 april 2022
Mening bijna 7.000 Nederlanders over medische keuring bij rijbewijs
In de zomer van 2021 werden Nederlanders uitgenodigd hun mening te geven over het stelsel medische rijgeschiktheid. Diabetesvereniging Nederland (DVN) riep jullie op ook jullie mening te delen. In totaal vulden 6.881 mensen de vragenlijst in.
Hoe werd de mening over het stelsel medische rijgeschiktheid gevraagd?
Het stelsel medische rijgeschiktheid bestaat uit een geheel aan regels- en wetgeving die duidelijk moeten maken wie veilig kan autorijden en wie niet. Van juni tm augustus 2021 werd Nederlanders via een online volksraadpleging gevraagd hoe zij over dit stelsel denken. Het onderzoek bestond uit diverse opties waarmee het stelsel zou kunnen worden aangepast, waar je als invuller je mening op kon geven.
Daarnaast werden vier alternatieve stelsel naast het huidige stelsel gelegd en kon je aangeven welke het beste paste bij jouw mening over het stelsel. Tenslotte konden een aantal open vragen worden beantwoord en was er uitgebreid ruimte om de eigen mening en eigen ervaringen met het stelsel te delen.
Meldplicht heeft de voorkeur boven meldadvies
De meerderheid van de deelnemers is heel duidelijk over hoe een aandoening gemeld moet worden. Dit moet een verplichting zijn vindt men. De top 3 ingevulde opties is:
- Artsen moeten dit verplicht melden
- De automobilist moet dit verplicht melden
- Er moet een verplichte vragenlijst zijn bij aanvragen of verlengen van het rijbewijs.
Er wordt door de deelnemers dus belang gehecht aan duidelijke regel- en wetgeving is en minder aan eigen invulling of afweging van de automobilist zelf.
Is iedereen zo eerlijk om een aandoening te vermelden?
Ongeveer 70% van de invullers denkt dat het kunnen blijven rijden voor een aantal mensen zo belangrijk is, dat men niet eerlijk zal zijn over hun rijgeschiktheid. Artsen worden gezien als diegene die het beste die inschatting kunnen maken. Echter is er ook angst dat mensen de zorg gaan mijden om hun rijbewijs dan maar niet te verliezen.
De optie verplichte melding of verplichte keuring door een arts wordt daarom ook als een gevaar gezien en is alleen onder voorwaarden wenselijk bij deze deelnemers. Bijvoorbeeld alleen bij ernstige aandoeningen, dementie en gerelateerde aandoeningen en nadat een goed gesprek is gevoerd met de patiënt. Er zijn ook deelnemers die absoluut tegen de meldplicht van de arts zijn omdat dit botst met de medische geheimhouding.
Positieve prikkels in plaats van straf
De keuring wordt door invullers gezien als een straffend systeem waarbij je zelf betaalt voor een keuring waarna vervolgens je rijbewijs wordt afgepakt. Er zouden positieve prikkels moeten zijn om het eerlijk melden van een aandoening te vergemakkelijken. Het onderzoek geeft niet weer welke prikkels dit zouden kunnen zijn.
Moet het stelsel medische rijgeschiktheid veranderen?
Een meerderheid van de deelnemers geeft aan dat wat hen betreft het stelsel niet hoeft te worden veranderd, of dat dat beperkt kan worden tot een paar kleine veranderingen. Wel geeft een deel van hen aan dat het stelsel ‘wringt’ bij een aantal lichamelijke en geestelijke aandoeningen.
Hoe kwam diabetes naar voren in het onderzoek?
‘Ik heb de 75+ keuring als een vernedering ervaren. Ik ben diabeet (hoef niet te spuiten) en wordt om het anderhalf jaar gecontroleerd door een oogarts. Moest ik toch weer naar de oogarts. Deze specialist kost 100,- die niet wordt vergoed door de zorgverzekering’, aldus een van de invullers. In het onderzoek is er weinig direct ingegaan op diabetes in relatie tot de rijgeschiktheid. Dit was uiteraard ook niet de insteek en het doel van het onderzoek. Wel is er door een aantal deelnemers geschreven over diabetes in relatie tot de rijgeschiktheid. In een van de reacties wordt beschreven dat door de huidige technologie het onzin lijkt om iedereen met diabetes elke paar jaar te laten keuren.
Conclusie van het onderzoek
De resultaten van het onderzoek wijzen niet op grote benodigde aanpassingen van het stelsel medische rijgeschiktheid. De meerderheid van de deelnemers geeft aan dat de huidige regel- en wetgeving voldoet aan de eisen waaraan zij vinden dat het moet voldoen. We verwachten dan ook naar aanleiding van dit onderzoek geen grote veranderingen. De opmerking in het rapport ‘een deel van de deelnemers geeft aan dat het stelsel ‘wringt’ bij een aantal lichamelijke en geestelijke aandoeningen’, is uiteraard bekend bij mensen met diabetes en daarom ook regelmatig onderwerp van gesprek in de contacten van DVN met het CBR.
Download hier het volledige rapport Denk Mee over keuren
Lees meer over diabetes en autorijden:
Autorijden en je rijbewijs aanvragen of verlengen
Voluit leven met diabetes. Dat is waar Diabetesvereniging Nederland voor staat. Samen zetten we ons in voor goede zorg en een beter leven voor alle mensen met diabetes.
Schrijf je in met je e-mailadres en ontvang nieuws en updates
Nieuwsbrief