Als je diabetes hebt is het goed om ook je psychische gezondheid in de gaten te houden. Diabetes is een aandoening die op veel vlakken in je leven invloed kan hebben. Hierdoor kunnen klachten op psychologisch vlak ontstaan...
Als je diabetes hebt is het goed om ook je psychische gezondheid in de gaten te houden. Diabetes is een aandoening die op veel vlakken in je leven invloed kan hebben. Hierdoor kunnen klachten op psychologisch vlak ontstaan of al bestaande problemen kunnen erger worden. Psychische problemen komen daardoor regelmatig voor bij mensen met diabetes. Deze kunnen je leven met diabetes moeilijker maken.
Diabetes kan veel impact hebben op je leven. Psychische klachten komen dan ook vaker voor bij mensen met diabetes. Je diabetesbehandeling, de mate waarin jouw omgeving je in je diabetes steunt, je gedachten over je bloedglucosewaarden en de tijd en energie die je in jouw zelfmanagement stopt zijn belangrijke factoren die bepalen hoeveel druk of last jij ervaart van je diabetes. We noemen dit diabeteslast. Meestal zijn er naast diabetes andere persoonlijke factoren die meespelen bij de ontwikkeling van een psychologisch probleem. Denk bijvoorbeeld aan perfectionisme, behoefte aan controle of snel piekeren. Het is belangrijk om zelf of samen met je zorgprofessional te achterhalen welke persoonlijke factoren er precies spelen. Zo kun je (samen) een persoonlijk plan maken wat jou gaat helpen.
Soms wordt er een diagnose vanuit de psychologie gebruikt om je probleem uit te leggen, bijvoorbeeld een diagnose depressie of angststoornis. Zo’n diagnose krijg je als je specifieke symptomen hebt die bij zo’n diagnose passen. Een diagnose kan helpen om jouw situatie voor jezelf en naar je omgeving duidelijk uit te leggen.
Soms vallen de psychologische klachten niet onder een duidelijke diagnose, maar is er wel degelijk iets aan de hand. Zoals bij een diabetes burn-out. Ook dan kan het fijn zijn om hulp van je behandelteam te vragen en te ontvangen.
Psychische problemen die vaker in combinatie met diabetes voorkomen zijn:
Als je diabetes hebt, ben je hier 24 uur per dag mee bezig. Denk aan medicijnen nemen, bloedglucose meten of bewust met je leefstijl omgaan. Dit kan voor extra druk zorgen en bijdragen aan het ontstaan van psychische problemen. Voorbeelden hiervan zijn depressieve klachten, depressie of angst.
Diabetes distress is de emotionele stress en zorgen die komen kijken bij het leven met diabetes. Je kunt je gefrustreerd, angstig, boos, schuldig, hulpeloos, machteloos of ontkennend voelen over je diabetes. Dit kan je heel verdrietig maken. En het kan leiden tot problemen met het volgen van het behandelplan en het bereiken van doelen van je bloedglucosewaarden.
Een speciale vorm van diabetes distress is een diabetes burn-out. Hierbij zijn je diabeteslast en de draagkracht op dat moment uit balans. Met draagkracht bedoelen we de mogelijkheden die jij hebt om stress te voorkomen en ermee om te gaan.
Mensen met diabetes hebben meer kans op eetproblemen, zoals extreme focus op koolhydraten, eetbuien, boulimia nervosa, diaboulimea en anorexia nervosa. Dit kan komen door de extra aandacht die voeding en lichaamsgewicht krijgen in relatie tot je diabetes. Bij bijna een kwart van de mensen die insuline gebruiken ontstaat een eetprobleem. Zo’n eetprobleem kan zich vervolgens verder ontwikkelen tot een eetstoornis.
Voor alle psychologische klachten geldt dat het belangrijk is om te achterhalen wat er meespeelt. Waar komen de problemen vandaan? Hoe worden je problemen in stand gehouden? Welke sterke kanten heb je zelf die jij voor jouw herstel kunt inzetten? Welke hulpbronnen zijn er aanwezig, die jou kunnen ondersteunen? Al deze factoren zijn belangrijk. Deze vragen vormen de basis om een passend behandelplan te maken. Zo’n persoonlijk behandelplan kun je zelf of samen met je zorgprofessional bedenken en uitvoeren.
Het is belangrijk om samen met je zorgprofessionals niet alleen te kijken hoe je je lichamelijk voelt, maar ook hoe het gaat met je psychische gezondheid. Het kan soms helpen om professionele hulp in te schakelen. Maar ook praten met anderen mensen met diabetes kan nuttig zijn, omdat je zo steun voelt van mensen die vergelijkbare dingen meemaken als jij. Wil je in contact komen met andere mensen met diabetes? Dit kan op het Trefpunt van diabetes.nl.
Voluit leven met diabetes. Dat is waar Diabetesvereniging Nederland voor staat. Samen zetten we ons in voor goede zorg en een beter leven voor alle mensen met diabetes.