15 april 2019
Gewoon niet teveel snoepen – en 5 andere vooroordelen over diabetes
Welk type diabetes je ook hebt – type 1 of 2, LADA of MODY – iedereen kent wel de vooroordelen, ongezouten meningen of goedbedoelde adviezen. We zetten 6 veelvoorkomende vooroordelen op een rij én onze reactie. Help die (irritante) vooroordelen de wereld uit!
De gemiddelde Nederlander is niet bekend met het verschil tussen diabetes type 1 en diabetes type 2. Ook in de media wordt diabetes vaak over één kam geschoren. En dat is frustrerend voor mensen met diabetes, die nog al eens kwetsende opmerkingen te horen krijgen. Maar ook mensen met diabetes type 1 hebben soms vooroordelen over type 2, en vice versa.
“Persoonlijke uitleg geven kan enorm helpen om vooroordelen over diabetes bij te stellen,” zegt Dr. Giesje Nefs in Diabc 2, 2018. “Herhaling is het sleutelwoord. Als iedereen af en toe uitleg geeft, dan stijgt het algemene kennisniveau over diabetes.” Daarom: de 6 grootste vooroordelen op een rij én onze reactie daarop.
Vooroordeel 1: je mag nooit suiker eten
Deze blijkt diepgeworteld. Zelfs mijn collega’s in het ziekenhuis, maken regelmatig een opmerking als ik chocola of een koekje pak. Dat mag jij toch niet?
Annemarie (type 1)
Reactie DVN: Suikervrij eten is niet nodig. Ook in voeding als fruit, melk of een boterham zitten koolhydraten. Deze worden in je lichaam omgezet in glucose. Je mag wel suiker of andere koolhydraten eten, maar liefst met mate.
Vooroordeel 2: eigen schuld, dikke bult – dat krijg je van al dat snoepen
Mensen met type 1 worden ten onrechte in het hoekje gezet van de associatie met eten. Ook niet elk mens dat type 2 heeft kan hier iets aan doen.
Monique (type 1)
Reactie DVN: Van snoep of suiker eten krijg je geen diabetes type 2. Mensen met diabetes type 2 zijn veelal erfelijk belast met deze vorm. Als je overgewicht hebt, weinig beweegt, een hoge bloeddruk hebt of aanleg voor hart- en vaatklachten is de kans dat je het krijgt groter. Maar ook mensen met een gezonde leefstijl en een normaal gewicht krijgen diabetes type 2.
Over het ontstaan van type 1 is bij wetenschappers nog niet veel bekend. Je kunt er niets aan doen of het voorkomen.
Vooroordeel 3: als je afvalt en/of sport, gaat het over
Ik word zo langzamerhand goed ziek van het beeld dat je type 2 kunt omkeren. Het versterkt enorm het ‘eigen schuld, dikke bult’ beeld. Het lijkt alsof mijn ziekte mijn eigen schuld is, maar mensen met type 1 er niets tegen kunnen doen.
Sandra (type 2)
Reactie DVN: Het kan zijn dat je door een verandering van leefstijl bij diabetes type 2 minder medicijnen nodig hebt, maar dit geldt niet voor iedereen. De aanleg voor diabetes raak je niet kwijt als je afvalt, wel kan de ontwikkeling van de ziekte stil gezet worden of zelfs verbeteren.
Bij diabetes type 1 heeft een gezonde leefstijl en dagelijks bewegen ook een positieve uitwerking op het verloop. Maar het is daarmee niet te voorkomen of te genezen.
Vooroordeel 4: diabetes type 1 krijg je als kind, diabetes type 2 is voor ‘oude mensen’
Veel mensen gaan er automatisch vanuit dat ik type 2 heb, omdat ik het op mijn 40ste kreeg. Ik moet regelmatig uitleggen dat je type 1 niet per se als kind hoeft te krijgen en dat je na een bepaalde leeftijd niet automatisch type 2 hebt.
Monique (type 1)
Reactie DVN: Bij de meeste mensen wordt diabetes type 1 tijdens de prepuberteit of adolescentie ontdekt. Maar ook volwassenen kunnen diabetes type 1 krijgen. Ook bestaan er nog andere vormen van diabetes. Zo is LADA een vorm van diabetes type 1 die zich vermomt als type 2, omdat hij heel geleidelijk op latere leeftijd begint. Diabetes type 2 krijgen veel mensen na hun 60ste, maar ook deze vorm komt bij jongere mensen voor.
Vooroordeel 5: ‘Heb je het erg?’ of ‘Heb je hele zware suiker?’
Ik prik de hele dag om in de gaten te houden hoe mijn waarden zijn. Als iemand dat vervolgens ziet, heb je vast ‘hele zware suiker’
Ingeborg (type 1)
Reactie DVN: Er bestaat geen ‘erg’, of ‘minder erg’. Je hebt diabetes of je hebt het niet.
Vooroordeel 6: Neem gewoon even een pilletje of een dextro’tje
Diabetes wordt door velen als simpele ziekte gezien. Dan neem je toch gewoon even een dextro’tje? Nee dus. Ik vind het een erg ingewikkelde ziekte en snap er soms niets van.
Lisa (type 1)
Reactie DVN: De één kan diabetes makkelijk onder controle houden en heeft er weinig ‘hinder’ van, terwijl de ander er meer moeite mee heeft. Maar diabetes blijft een ingewikkelde ziekte met een enorme impact. Elke dag moet je nadenken over je koolhydraten en medicijnen/insuline.
Stress, slecht slapen, sporten; het speelt allemaal een rol. Denk je dat je het (eindelijk) onder controle hebt, kan er zo weer wat veranderen. Soms heb je geen idee wat een hoge of lage waarde heeft ‘uitgelokt’ – en weten ook de experts daar het antwoord niet op. En dat moet je dan ‘gewoon’ maar accepteren…
Hoe ga jij om met vooroordelen? Praat mee op diabetestrefpunt.nl
Lees meer
Voluit leven met diabetes. Dat is waar Diabetesvereniging Nederland voor staat. Samen zetten we ons in voor goede zorg en een beter leven voor alle mensen met diabetes.
Schrijf je in met je e-mailadres en ontvang nieuws en updates
Nieuwsbrief