Word lid en maak het verschil
Word lid
Voedingsrichtlijn bij diabetes

Voedingsrichtlijn bij diabetes

Heb je diabetes, dan is goede voeding belangrijk om zo gezond mogelijk te blijven. Maar wat is goede voeding? Adviezen over voeding bij diabetes spreken elkaar vaak tegen. In de Voedingsrichtlijn diabetes staan betrouwbare adviezen.

    Wat is goede voeding?

    Heb je diabetes, dan is goede voeding belangrijk om zo gezond mogelijk te blijven. Maar wat is goede voeding? Adviezen over voeding bij diabetes spreken elkaar vaak tegen. In de Voedingsrichtlijn diabetes staan betrouwbare adviezen. De richtlijn is gemaakt door de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) in samenwerking met het Diabetes Fonds en is geschreven voor zorgverleners.

    Wat staat er in de Voedingsrichtlijn diabetes?

    In de Voedingsrichtlijn diabetes staan voedingspatronen die geschikt zijn voor mensen met diabetes. Bijvoorbeeld koolhydraatbeperkt, vetbeperkt, mediterraan en vegetarisch/veganistisch. Het helpt zorgverleners om een goed advies te geven. Want iedere persoon is anders, dus ook het beste voedingspatroon verschilt per persoon.

    Gratis e-book Voedingsrichtlijn diabetes

    Wil je zelf kijken welk voedingspatroon het beste bij je past? Vraag dan het gratis e-book Voedingsrichtlijn diabetes. Dit boek is gebaseerd op de Voedingsrichtlijn diabetes en gemaakt door Diabetesvereniging Nederland (DVN) in samenwerking met Voluitlevenmetdiabetes.nl.

    Bekijk het webinar ‘Gezonde voeding’

    Prof. dr. Hanno Pijl geeft bruikbare adviezen tijdens bij diabetes, een nierziekte en/of hart- en vaatziekten. En Karen Plantinga, leefstijldiëtist en leefstijlcoach, beantwoordt vragen.

    Krat met groenten

    De belangrijkste voedingadviezen op een rij

    Hier moet je op letten bij het kiezen van een voedingspatroon dat bij jou past:

    Kies voor kwalitatief goede voeding

    De Voedingsrichtlijn adviseert mensen met diabetes een voedingspatroon te kiezen met veel:

    • Groenten en fruit
    • Volkoren graanproducten
    • Noten
    • Peulvruchten, zoals kikkererwten en linzen
    • Plantaardige oliën
    • Voeding met weinig toegevoegde suikers, zout en bewerkt vlees. En zonder suikerhoudende dranken geschikt voor mensen met diabetes.

    Haal koolhydraten uit gezonde voedingsmiddelen, zoals: volkorenbrood, zilvervliesrijst, volkorenpasta, groenten, fruit en peulvruchten. Hierin zitten belangrijke voedingstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Volkorenbrood bevat veel meer vezels dan bruinbrood. Kies daarom voor volkorenbrood. Let erop dat er een eetbare sticker met volkoren of VK op het brood zit. Of dat er volkoren op de verpakking staat.

    Eet en drink minder producten met vrije suikers

    Producten met vrije suikers kun je beter zo veel mogelijk laten staan. Vrije suikers zijn de suikers die bijvoorbeeld aan gebak, koekjes, frisdrank, sauzen of cornflakes zijn toegevoegd. Ook honing en de suikers in vruchtensappen zijn vrije suikers. Producten met vrije suikers verhogen je bloedglucose gevaarlijk snel. Bovendien eet je er snel te veel van, waardoor je gewicht toeneemt.

    Een paar tips:

    • ‘Natuurlijke suikers’ zoals honing, rietsuiker, palmsuiker, ahornsiroop en agave-siroop zijn niet beter dan gewone suiker. Je lichaam ziet het verschil niet. Suiker is suiker.
    • Als er ‘suikervrij’ op een verpakking staat, betekent dat niet dat er geen suiker in zit. Het product kan dan nog steeds maximaal 0,5 gram suiker per 100 gram of milliliter bevatten. Hetzelfde geldt voor de termen ‘zonder toegevoegde suikers, ‘ongezoet’ of ‘gezoet met zoetstoffen’. Kijk op het etiket goed naar de voedingswaarden en de ingrediëntenlijst.
    • Drink zo min mogelijk frisdrank, vruchtensap, smoothies of fruitshakes. Hier zit veel suiker in. Fruit eten is veel gezonder. Het verzadigt meer en er zitten meer vezels en vitamines in.
    • Kies voor water. Of drink koffie of thee zonder suiker. Minstens drie koppen thee per dag verlaagt de bloeddruk en verkleint het risico op een beroerte. Drink niet meer dan vier kopjes koffie zonder suiker per dag. Gefilterde koffie is beter voor je cholesterolgehalte.

    Suiker bij een hypo

    Natuurlijk moet je bij een hypo wel snel suiker nemen. De Voedingsrichtlijn adviseert om echte glucose te nemen, zoals dextro’s of vergelijkbare tabletten. Want glucose komt snel in je bloed. Limonadesiroop is een minder goede oplossing. De suiker in limonadesiroop wordt steeds vaker (deels) vervangen door zoetstoffen of fructose. Fructose wordt traag omgezet in glucose, zodat je langer last hebt van je hypo.

    In een restaurant delen we de biefstuk en de friet en vragen we er een extra portie groente bij.

    Guus Bosman (78 jaar)

    Kies voor de juiste vetten

    Wat veel mensen niet weten, is dat ook vetten horen bij gezond eten. Het is wel belangrijk om de juiste vetten te kiezen.

    Verzadigde vetten

    Het verzadigd vet in vlees, vleeswaren, koekjes, snacks, sauzen en kant-en-klaarmaaltijden, is niet gezond. Het vergroot de kans op diabetes type 2. Ook als het verzadigd vet plantaardig is, zoals palmvet, palmpitvet en kokosolie/vet. Dit vet heeft een negatief effect op je cholesterol. Daardoor neemt de kans op hart- en vaatziekten toe.

    Maak je minder druk over het verzadigde vet in zuivelproducten. In melk en melkproducten zitten stoffen die helpen om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en beroertes te voorkomen. Of je voor volle of magere zuivelproducten moet kiezen, hangt van jouw situatie af. Vraag daarover advies aan een diëtist. Kies in ieder geval melkproducten (zoals yoghurt en kwark) zonder toegevoegde suikers.

    Omdat in dierlijke producten meer verzadigd vet zit, is het verstandig om af te wisselen met plantaardige producten. Van beide ongeveer de helft. Wil je vleesvervangers eten? Kies dan een gezonde variant, zoals noten, ei, tahoe/tofu en tempeh en peulvruchten. Kant-en-klare vleesvervangers bevatten namelijk vaak suiker, koolhydraten, verzadigd vet, te weinig eiwit en veel zout.

    Onverzadigde vetten

    Enkelvoudig onverzadigd vet zit onder andere in olijfolie, raapzaadolie, rijstolie en noten. Deze vetten zijn goed voor je. Ze maken je gevoeliger voor insuline en verminderen de kans op hart- en vaatziekten.

    Onverzadigde vetten zitten ook in vette vis, zoals zalm, makreel, haring, forel en sardines. Een keer per week vette vis eten, verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Neem niet steeds dezelfde vis, want sommige soorten bevatten erg veel zout. In magere vis zit weinig onverzadigd vet. Voorbeelden van magere vis zijn kabeljauw, schol, lekkerbekjes, kibbeling en tonijn.

    Afvallen?

    Als je diabetes en overgewicht hebt, is het goed om wat af te vallen. Je bloedsuikerwaarden zijn dan beter of makkelijker te regelen. En je hebt minder kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten. Een diëtist kan je advies op maat geven. Dit kan een mediterraan of een vegetarisch voedingspatroon. Low Calorie Diets, Very Low Calorie Diets, een koolhydraatbeperkt dieet, maaltijdvervangers of intermitterend fasting is alleen aan te raden onder medische begeleiding van arts en een diëtist. Je diabetesmedicatie moet dan mogelijk aangepast worden om hypo’s te voorkomen.

    Sommige medicijnen voor diabetes kunnen ervoor zorgen dat mensen sneller aankomen of moeilijker afvallen.

    Welk dieet past bij jou?

    In de Voedingsrichtlijn staan verschillende voedingspatronen die geschikt zijn voor mensen met diabetes. Er is niet één voedingspatroon dat voor iedereen werkt. Kies iets wat aansluit bij jouw situatie en voorkeur. Alleen dan houd je het langere tijd vol. Een diëtist kan je helpen bij het maken van de juiste keuze. Hieronder staat kort uitgelegd wat de belangrijkste voedingspatronen uit de Voedingsrichtlijn inhouden.

    Mediterraan eten

    Mediterraan eten komt uit de landen rond de Middellandse Zee. Het staat erom bekend dat het gezonde voeding is. De mediterrane keuken bevat veel groenten, fruit, kruiden, olijfolie, volkorenproducten, peulvruchten, noten, vis en gevogelte. Volgens de Voedingsrichtlijn is het een optimaal dieet om gezond en lekker samen te laten gaan.

    Met 2diabeat willen we laten zien hoe je gezonder kunt leven. Ideeën genoeg: een supermarktsafari bijvoorbeeld, zodat je weet wat gezond eten is.

    Herma Pol, lokaal aanjager van 2diabeat in Kampen

    Koolhydraatbeperkt eten

    Minder koolhydraten eten, kan helpen bij het afvallen en om je bloedglucosewaarden stabiel te krijgen. Hoeveel koolhydraten je het beste kunt minderen, verschilt per persoon. Een sterke koolhydraatbeperking (een ketogeen dieet) wordt afgeraden bij mensen met diabetes type 2 die SGLT-remmers gebruiken. Zij lopen het risico op ketoacidose (verzuring van het bloed). Dit geldt ook voor mensen met diabetes type 1. Daarnaast hebben zij een verhoogd risico op hypo’s bij een ketogeen dieet.

    Wil je koolhydraatbeperkt gaan eten? Laat je arts en diëtist je begeleiden. Waarschijnlijk moeten je medicijnen aangepast worden. En je diëtist let erop dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.

    Vegetarisch of veganistisch eten

    Als je gezond eet volgens de Schijf van Vijf verkleint vegetarisch of veganistisch eten de kans op hart- en vaatziekten. Het kan ook helpen om af te vallen. Let er wel op dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1, B2, en vitamine B12 binnenkrijgt. Bijvoorbeeld door ei, peulvruchten, soja, ongezouten noten, pitten, groenten, volkoren graanproducten en zuivel te eten. Of vleesvervangers waaraan dit is toegevoegd. Een diëtist kan je hierover adviseren. Mensen die veganistisch eten, krijgen het advies om extra vitamine B12 te slikken.

    Op voluitlevenmetdiabetes.nl vind je lekkere recepten voor deze voedingspatronen.
    En kijk hier voor tips voor een gezond leven.

    Downloads

    Deel artikel
    Meisje op slaapkamer
    Word nú lid

    Voluit leven met diabetes. Dat is waar Diabetesvereniging Nederland voor staat. Samen zetten we ons in voor goede zorg en een beter leven voor alle mensen met diabetes.

    Word nú lid