Maag- en darmklachten van metformine

Veel mensen die metformine gebruiken, hebben last van bijwerkingen. Het gaat dan vooral om maag- en darmklachten. Klachten waardoor je dagelijkse dingen niet kunt doen.

Bijwerkingen van metformine

Lareb is een onafhankelijke stichting die bijwerkingen van medicijnen bijhoudt. Tussen 2008 en 2013 hebben zij onderzoek gedaan naar bijwerkingen van metformine. Een paar resultaten van dit onderzoek:

• 35% van de mensen die metformine gebruikte, had last van bijwerkingen.
• Diarree kwam het meest voor: bij 15% van de gebruikers.
• Bij 75% van de gebruikers werden de bijwerkingen na een tijd minder.
• Bij mensen die last hadden van winderigheid, bleek dat helaas meestal blijvend.
• In totaal bleef 9% van de mensen last houden van bijwerkingen.

Maar metformine heeft ook een positieve bijwerking. Het verkleint de kans op ernstige hart- en vaatziekten. 

Waarom wordt metformine voorgeschreven?

Artsen schrijven metformine als eerste voor bij diabetes type 2. In Nederland gebruiken ongeveer 650.000 mensen dit medicijn.

Metformine zorgt ervoor dat het lichaam gevoeliger wordt voor de insuline die het nog maakt. Hierdoor dalen de bloedglucosewaarden. Ook zorgt het ervoor dat het lichaam GLP-1 maakt. GLP-1 is een darmhormoon. Dit hormoon heeft een gunstig effect op de glucosewaarden. En het voorkomt dat je aankomt.

Kan je arts iets doen aan de bijwerkingen?

Bespreek de bijwerkingen altijd met je behandelaar. Hij/zij kan:

• Een ander merk metformine voorschrijven. Niet elk merk heeft dezelfde bijwerkingen. 
• Minder metformine voorschrijven. Klachten worden vaak minder als je minder metformine gebruikt. Starten met een lage dosering (500 mg) bij de hoofdmaaltijd kan bijwerkingen voorkomen. Heb je een hogere dosering nodig? Het kan helpen om deze in lagere doseringen over de dag te verdelen. Als de klachten blijven, kan een lagere dosis helpen. Je behandelaar moet er dan wel andere medicijnen bijgeven.
• Langwerkende metformine voorschrijven.

Wat kun je zelf doen aan bijwerkingen?

Er is een aantal dingen dat je zelf kunt doen:

• Neem metformine tijdens het eten in. Het wordt dan langzamer opgenomen.
• Eet of drink niks dat maag- en darmklachten veroorzaakt. Denk aan (veel) koffie of zoetstoffen zoals sorbitol, xylitol en maltitol. Deze zitten vaak in suikervrije snoep of frisdrank.

Vervuilde metformine?

In 2020 was er korte paniek over vervuilde metformine. In een aantal medicijnen met daarin metformine zat een stof die er niet in hoorde. Deze medicijnen werden teruggehaald van apothekers en patiënten. 

De verkeerde stof in was NDMA. NDMA kan mogelijk kankerverwekkend zijn. De kans op kanker door een met NDMA vervuild medicijn is heel klein. Er waren een paar leveringen met metformine vervuild. De kans dat je metformine uit een van deze leveringen hebt gehad is klein. En de hoeveelheid NDMA in een tablet is ook erg klein. Al snel werd duidelijk dat de nadelen van stoppen veel groter waren dan de nadelen van dat hele kleine beetje NDMA.

Uiteraard was Diabetesvereniging Nederland wel erg blij met de snelle terugroepactie die door fabrikant en apothekers werd ingezet.