Een gezondere leefstijl bij diabetes

Bij diabetes type 2 kan een gezondere leefstijl de afhankelijkheid van medicijnen behoorlijk verminderen of er zelfs voor zorgen dat je geen medicijnen meer nodig bent. Bij diabetes type 1 kan een gezondere leefstijl de hoeveelheid benodigde insuline verminderen of complicaties voorkomen. 

Het is vooral de combinatie van regelmatig extra bewegen en gezond eten die blijvend effect heeft op je gezondheid. 

Minder afhankelijk zijn van medicijnen en insuline?

Het aantal koolhydraten dat je binnen krijgt, hoeveel je beweegt en je lichamelijke conditie, bepalen hoeveel medicatie er nodig is om je bloedglucosewaarden op peil te houden. Het is beter voor je gezondheid als je daarvoor zo min mogelijk medicijnen nodig hebt. Als het lukt om door een gezondere leefstijl minder medicijnen te gebruiken is de kans op bijwerkingen kleiner. Complicaties zoals hart- en vaatziekten kun je mogelijk voorkomen of uitstellen. Ook krijg je vaak een gezonder gewicht, voel je je fitter en zit je lekkerder in je vel. 

Het doet niets bij mij,
moet ik dan toch zo bezig zijn
met die leefstijl?

Ja, want het is absoluut beter voor je gezondheid

Er zijn factoren, zoals erfelijke, waardoor verandering van leefstijl een minder duidelijk resultaat laat zien. Dit kan erg ontmoedigend zijn. Toch is het op de langere termijn beter voor je gezondheid. Mogelijk voorkom je dat je op korte termijn nog meer medicijnen moet slikken of meer insuline moet spuiten. Of zorg je er juist voor dat bepaalde complicaties uitblijven.

Een gezondere leefstijl bij diabetes type 1

Bij diabetes type 1 kun je met intensief bewegen je insulinegevoeligheid vergroten en je insulinebehoefte verminderen. Hierdoor heb je soms de helft minder insuline nodig. Als je dit ook nog eens regelmatig doet, kan deze verbetering blijvend zijn. 

Heb je regelmatig last van hoge bloedglucosewaarden? Dan kan het helpen minder koolhydraten te eten of producten te gebruiken met een lage glykemische index. Hierdoor krijg je minder hoge glucosepieken. Je hebt dan minder insuline nodig. Daardoor is de kans op te lage bloedglucosewaarden kleiner en zijn je waarden stabieler.

Een gezondere leefstijl bij diabetes type 2

Bij diabetes type 2 zijn de lichaamscellen meestal minder gevoelig voor insuline, waardoor deze minder glucose opnemen uit het bloed. Ook wordt vaak de productie van insuline door de alvleesklier minder. Een gezonde(re) leefstijl met gezonde koolhydraatarme voeding en regelmatig bewegen houdt je gewicht beter op peil. Hierdoor verbetert meestal de insulinegevoeligheid in de cellen. Ook krijg je betere cholesterolwaarden en werkt het bloeddrukverlagend. Hierdoor neemt de kans op complicaties af of kun je die uitstellen.

Bewegen is goed voor lichaam,
maar zeker ook voor je geest
Chris (63, diabetes type 2)

Type 2: verminderde insulinegevoeligheid?

Mensen die vooral minder gevoelig zijn voor insuline, kunnen door een gezonde leefstijl vaak voorkomen dat ze bloedglucose verlagende tabletten moeten slikken of insuline moeten spuiten. Als je al medicijnen gebruikt kun je de dosis vaak verminderen of zelfs stoppen. Overleg altijd met je behandelaar zodra je aan de slag gaat met het aanpassen van je leefstijl.I

Type 2: afgenomen insulineproductie?

Mensen waarbij met name de insulineproductie is afgenomen, hebben ook veel baat bij een gezonde leefstijl. De glucosewaarden na de maaltijd nemen minder toe en de insulinegevoeligheid verbetert. Hierdoor is minder medicatie nodig of kan het ophogen van medicatie minder snel nodig zijn. Overleg ook in deze situatie met je behandelaar als je wilt starten met een gezonde leefstijl.

Wat kan ik zelf doen om gezonder te leven?

Maak de veranderingen niet te groot voor jezelf en begin met kleine stapjes. Alles wat je meer beweegt of minder koolhydraatrijk eet dan eerst, is meegenomen. Het begint bij meer inzicht krijgen in je huidige eet- en beweeggewoontes. Je kunt een persoonlijke gezondheidscheck doen, zodat je een aantal - op jouw situatie - gerichte tips krijgt.

Eten en drinken in relatie tot diabetes

1. Noteer enkele dagen (zowel weekend als doordeweekse dagen) wat je eet en drinkt.
2. Zoek op hoeveel koolhydraten je voeding bevat, bekijk welke voedingsmiddelen met veel koolhydraten je makkelijk kunt minderen of achterwege kunt laten. Een diëtist kan je hier heel goed bij helpen.
3. Als je medicatie gebruikt, overleg met je behandelaar wat je het beste kunt doen als je gaat minderen met koolhydraten. Dan kan hij/zij goed met je meekijken wat het precies doet met je lichaam en bloedglucosewaarden en daar eventueel de hoeveelheid medicijnen op aanpassen.
4. Weet je niet hoe je moet beginnen of heb je moeite om jezelf te motiveren? 
   - Bekijk onze tips om je eetpatroon te veranderen. 
   - Lees het boek Diabetes Type 2? Maak jezelf beter of ga aan de slag met het Kookboek.
   - Maak een afspraak met een diëtist, die kan je helpen de eerste stappen te zetten.
   - Doe het samen met anderen. Laat je inspireren en bezoek een informatiebijeenkomst.
   - Lees ‘7 tips om je leefstijl te verbeteren’ door leefstijlcoach Meijke Herwijnen op Voluitlevenmetdiabetes.nl
5. Meer weten?
   - Stel je vragen, deel je ervaringen en lees de verhalen van anderen op ons DiabetesTrefpunt.
   - Lees de informatie over voeding bij diabetes type 1 en voeding bij diabetes type 2 op Voedingscentrum.nl.

Hoe belangrijk is bewegen bij diabetes?

1. Als je medicatie gebruikt, overleg je met je behandelaar wat je het beste kunt doen als je meer gaat bewegen. Dan kan hij/zij goed met je meekijken wat het precies doet met je lichaam en bloedglucosewaarden en daar eventueel de hoeveelheid medicijnen op aanpassen.
2. Zie je sporten niet zitten of is het lastig? Zorg dat je op andere manieren extra beweging krijgt:
   - Meer bewegen doe je zo bij diabetes type 1!
   - Meer bewegen doe je zo bij diabetes type 2!
   - Lees ‘Wist je dat... Meer bewegen beter is met diabetes dan intensief sporten?’
3. Het is zoveel leuker en motiverender om samen met anderen te bewegen!
   - Loop eens mee met een biowalk of ga zwemmen met mensen die ook diabetes hebben.
   - Ga wandelen en doe mee met de Nationale Diabetes Challenge voor en door mensen met diabetes. Naast gezellig en motiverend is dit ook leerzaam.
4. Meer weten?
   - Stel je vragen, deel je ervaringen en lees mee op ons DiabetesTrefpunt.
   - Bekijk onze tips om veilig te sporten met diabetes.

Hoe combineer ik bewegen en gezond eten tot een leefstijl?

Een leefstijlcoach kan mogelijk helpen om een goede balans te vinden in het aanpassen van je leefstijl. Hij/zij kijkt naast naar voeding en bewegen ook verder naar het totale plaatje. Leefstijlcoaching wordt niet vergoed. Kun je het zelf bekostigen? Zoek dan een coach die is aangesloten bij de beroepsvereniging. 

Er zijn regionale en landelijke leefstijlprogramma’s die je kunnen helpen bij het aanpassen van je leefstijl. Regionaal worden ze vaak aangeboden door sportclubs. Voorbeelden van grotere (landelijke) initiatieven zijn Keer diabetes2 om (via zorgverzekeraar VGZ) en Herstelcirkel in de wijk (omg. Nijmegen).

Ook hiervoor geldt: overleg altijd met je behandelaar.