Solliciteren met diabetes

Solliciteren is altijd spannend, maar voor iemand met diabetes nog net iets meer. Tijdens een sollicitatiegesprek wil je je van je beste kant laten zien. Hoe past je diabetes daarin of wil je het liever niet vertellen? Wat móet je vertellen? En hoe kun je je voorbereiden op een gesprek?

En als je het verzwijgt, kun je daar dan later problemen mee krijgen? Kortom, wat vertel je (niet) over je diabetes? En hoe bereid je je voor? Je leest hier de antwoorden op je vragen.

Moet ik over mijn diabetes vertellen?

Als je diabetes geen invloed heeft op de functie waarop je solliciteert, dan hoef je het niet te vertellen. De werkgever mag tijdens het sollicitatiegesprek niet vragen naar je gezondheid. Toch is het goed om voor het gesprek na te denken of je er iets over kwijt wil. Verder is het belangrijk om op de hoogte te zijn van je rechten en plichten.

Of je tijdens een sollicitatiegesprek vertelt
dat je diabetes hebt, hangt af van de functie,
maar ook van de invloed van diabetes op je leven.

Als duidelijk is dat het werken met diabetes tot onveilige situaties kan leiden dan is het belangrijk om het te vertellen. Als je het verzwijgt en je veroorzaakt in de functie gevaar voor jezelf of een ander vanwege je diabetes, dan kan de werkgever maatregelen nemen. Denk aan het stopzetten van de uitbetaling van je loon tot zelfs ontslag. Bij twijfel kan de werkgever een medische keuring bij een onafhankelijke arbodienst of bedrijfsarts aanvragen.

Wat mag wel gevraagd worden in een gesprek?

Wel mag de potentiële werkgever vragen stellen over taken die bij de functie horen en vragen of je in staat bent om deze uit te voeren. Voorbeelden hiervan zijn:

• Als vrachtwagenchauffeur moet je lang achter het stuur zitten zonder te stoppen. Kun je dat volhouden?
• De werktijden zijn wisselend en dat vraagt om flexibiliteit. Hoe is dat voor jou?

Dit soort vragen kunnen samenhangen met je diabetes. Het hangt af van de invloed van je diabetes op je leven en de functie-eisen, wat je wel of niet vertelt.

Hoe is de relatie diabetes en de functie?

Praten over je diabetes tijdens het solliciteren kan vragen oproepen. Hoe begin je erover? En kan het nadelig voor je uitpakken doordat je bijvoorbeeld meer risico loopt op een afwijzing? Een pasklaar advies kunnen we je helaas niet geven. Wel helpt openheid soms juist om een werkgever ervan te overtuigen dat werk en diabetes prima samengaan.

Als van tevoren duidelijk is
dat je diabetes je parten gaat
spelen in de functie, wees er
dan open over.

Denk goed na of je diabetes invloed kan hebben op je werksituatie zoals bijvoorbeeld bij:

• Ploegendiensten, wisselende werktijde of veel onderweg zijn;
• Veel extra ‘pauzes’ nodig hebben vanwege je diabetes;
• De noodzaak van een aangepaste werkplek vanwege complicaties door je diabetes.

Heb je een WW- of bijstandsverzekering en beschik je over een werkcoach, overweeg dan om hem of haar om advies te vragen als je twijfelt of de functie-eisen samengaan met je diabetes.

In het gesprek of in de brief?

Als je ervoor kiest om je diabetes te melden dan hoeft dat niet in je motivatiebrief. In een gesprek kun je beter inspelen op vragen. Dat helpt te snelle oordelen of conclusies van de werkgever voorkomen.

Denk ook hier aan:

• Je hoeft je diabetes niet direct ter sprake te brengen als een vervolggesprek deel uitmaakt van de procedure. Gebruik dan het eerste gesprek om een betere indruk te krijgen van de functie-eisen, zodat je beter kunt beoordelen hoe dit samengaat met je diabetes;
• Het gaat niet zozeer om je diabetes, maar vooral over hoe je ermee omgaat en wat je daarbij nodig hebt. Dat kan op een positieve manier door aan te geven hoe je diabetes en studie, werk of gezin e.d. samengaan. Dat zegt iets over hoe je je grenzen hebt leren kennen en daarop anticipeert, oftewel je probleemoplossend vermogen;
• (Tijdig) inzicht in de bereidheid van de werkgever om met je in gesprek te gaan over je diabetes is belangrijk om in te schatten in hoeverre je kunt rekenen op zijn of haar steun;
• Kort je diabetes aanstippen als je daarvoor kiest, is meestal voldoende. Het gaat immers om je kwaliteiten, motivatie en enthousiasme. 

Voor de extra overtuigingskracht

Voor sommige werkgevers is het een geruststelling dat er allerlei (financiële) regelingen zijn waar ze een beroep op kunnen doen. Zorg dat je daarvan op de hoogte bent. 

Beroepen met medische geschiktheid

Een medische keuring of aanstellingskeuring is soms onderdeel van de sollicitatieprocedure. Dat mag alleen als het voor de functie noodzakelijk is dat je aan bijzondere medische eisen voldoet. Het gaat dan om beroepen waarbij er bijvoorbeeld gevaar kan optreden voor jezelf of voor anderen, bijvoorbeeld als je een hypo krijgt.

Denk aan functies als bus- of vrachtwagenchauffeur of als je gevaarlijke machines bedient. Deze beroepen kun je vaak wel uitvoeren als je bijvoorbeeld extra voorzorgsmaatregelen neemt, je bloedsuiker vaker controleert, meer ‘pauzes’ neemt, etc.

Wat is een aanstellingskeuring?

Een aanstellingskeuring kan bestaan uit een vragenlijst over je gezondheid, een gesprek, een lichamelijk onderzoek of eventueel laboratoriumonderzoek. Alleen een bedrijfsarts mag de keuring uitvoeren. De bedrijfsarts mag alleen kijken naar zaken die voor de functie risico kunnen opleveren.

In de vacaturetekst voor de functie
moet zijn opgenomen dat een
aanstellingskeuring onderdeel uitmaakt
van de selectieprocedure

Duidelijk moet zijn waarom de keuring plaatsvindt en wat de bedrijfsarts precies gaat onderzoeken. De arts mag alleen vragen stellen die van belang zijn voor het doel van het onderzoek. Als de vragen niet van belang zijn voor de baan, hoef je niet te antwoorden. De arts mag bijvoorbeeld niet vragen of je zwanger bent.

De arts informeert je over de uitslag van de keuring. Aan de werkgever wordt doorgegeven of je geschikt of ongeschikt bent bevonden. De arts mag geen medische informatie aan de werkgever doorgeven, tenzij je hiervoor toestemming geeft. Als je het niet eens bent met de uitslag dan kun je om een herkeuring vragen.

Heb je de indruk dat je ten onrechte bent afgekeurd vanwege je diabetes? Dan kun je terecht bij de Commissie Klachtenbehandeling Aanstellingskeuringen.

De aanstellingskeuring vindt aan het einde van de sollicitatieprocedure plaats. De werkgever moet namelijk van plan zijn om je aan te nemen bij een positieve uitslag.

Mag je elk beroep uitoefenen met diabetes?

Mensen met insuline-afhankelijke diabetes (type 1 en soms ook type 2) kunnen onder voorwaarden, bijvoorbeeld met goede begeleiding en nieuwe technologieën, beroepsmatig een voertuig besturen, zoals een trein, tram, metro, bus of schip.

Wel gelden er soms aanvullende gezondheidseisen en moet je extra worden gekeurd, zoals bij vrachtwagenchauffeurs of binnenvaartschippers.

Mensen met insuline-afhankelijke diabetes kunnen echter niet het beroep van piloot uitoefenen vanwege de kans op een hypoglykemie die gevaar kan opleveren. Aangezien dit risico kleiner is geworden en beter is in te schatten zijn er in verschillende landen nieuwe richtlijnen opgesteld.

De Britse Civil Aviation Authority heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat piloten sinds 2013 onder strikte voorwaarden hun beroep kunnen blijven uitoefenen. Enkele Europese landen hebben zich daarbij aangesloten. Nederland niet. De Nederlandse Vereniging voor Luchtvaartgeneeskunde (NVvLG) vindt dit onterecht. Zij vindt dat piloten met insuline-afhankelijke diabetes moeten kunnen blijven vliegen onder voorwaarden, zoals niet meer dan twee ernstige hypo’s in de vijf jaar voorafgaand aan de keuring, acceptabele HbA1c en glucosewaarden in de drie maanden voorafgaand aan de keuring en een strikt protocol vóór en tijdens de vlucht. Bron: Medisch Contact

Deze pagina is tot stand gekomen met medewerking van:
Bert van Dam | Vrijwilliger van DVN | Adviseur re-integratie en loopbaanbegeleiding