Mensen met diabetes en kanker hadden meestal eerst diabetes. Het komt ook voor dat je diabetes krijgt door kanker in de alvleesklier of door bestraling van de alvleesklier. Lees de antwoorden op veelgestelde vragen over deze combinatie.
Diabetes is een lastige aandoening waar je vreselijk van kunt balen. Maar als je de diagnose kanker krijgt, dan valt diabetes hierbij voor veel mensen bijna in het niet.
Grotere kans op kanker als je diabetes hebt?
Van alle mensen met kanker blijkt dat 1 op de 5 mensen ook de diagnose diabetes heeft. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat mensen met diabetes 2 twee keer zo vaak lever-, alvleesklier- of baarmoederkanker krijgen dan mensen zonder diabetes. Ook hebben zij meer kans op het krijgen van darm-, borst- en blaaskanker. De exacte redenen voor dit grotere risico zijn niet bekend. Maar factoren zoals overgewicht, insulineresistentie, chronische ontstekingen en veranderingen in hormoonspiegels kunnen allemaal een rol spelen.
Dit geldt in het algemeen ook voor mensen met diabetes type 1, alleen hebben zij minder kans op prostaat- en borstkanker en juist weer meer kans op slokdarmkanker en schildklierkanker.
Downloads
En als je dan de beide ziektes hebt, wil je natuurlijk weten hoe je daarmee om moet gaan. Wij zochten de antwoorden op veelgestelde vragen voor je uit:
“Ik wilde alle risico’s weten”
Lees het verhaal van Ida Miedema (59)
Veelgestelde vragen
Sommige mensen krijgen diabetes nadat ze kanker hadden. Hoe komt dat?
Lange tijd is gedacht dat langdurig gebruik van insuline de kans op kanker zou verhogen, maar dit is niet waar. Wat we wel weten is dat met name jongeren en jongvolwassenen na hun behandeling voor de ziekte van Hodgkin (lymfeklierkanker) twee keer zoveel kans lopen op diabetes type 2. Dit komt doordat de bestraling hun alvleesklier heeft aangetast.
Welk effect heeft chemotherapie of bestraling op de bloedglucosewaarden?
De behandeling van kanker kan tot hoge maar ook tot lage bloedglucosewaarden leiden. Patiënten die chemotherapie krijgen (vaak met corticosteroïden en prednisolon) kunnen hogere bloedglucosewaarden krijgen. Onderzoekers ontdekten ook dat de schok van de diagnose kanker zo groot is dat er vaak meer aandacht is voor de (levensbedreigende) kanker dan de diabetes. Ook stress en spanning rond de nieuwe aandoening spelen een rol in hogere glucosewaarden.
Moet ik mijn oncoloog vertellen dat ik diabetes hebt?
Omdat de kankerbehandeling van invloed is op de bloedglucoseregulatie, is het erg belangrijk om zowel je oncoloog als diabetesarts op de hoogte te stellen van jouw aandoeningen. Nauwe samenwerking tussen de oncoloog en de diabetesarts is erg belangrijk om de medicatie op elkaar af te stemmen.
Bij welke kankerbehandeling zijn de diabetesproblemen het kleinst of juist het grootst?
Er zijn verschillende behandelmethoden: immunotherapie, bestraling, chemotherapie. Er is nog te weinig onderzoek gedaan naar welke behandeling de meeste of minste aan diabetes gerelateerde problemen geeft. Wat wetenschappers wel weten is dat de chemobehandeling misselijkheid kan veroorzaken, waardoor je minder eet of moet braken. Dan is het belangrijk om je insulinedosering of andere medicatie aan te passen in overleg met je diabetesarts. Anders krijg je last van hypo’s.
Hoe belangrijk zijn stabiele bloedglucosewaarden voor de genezing van kanker?
Wanneer je in behandeling bent voor kanker, lijkt het wel alsof de diabetes even minder belangrijk is. Toch is juist nu een goede regulatie zeer belangrijk. Het is bewezen dat stabiele bloedglucosewaarden de genezing van kanker ten goede komt. Mensen wijten hun gevoel van malaise en vermoeidheid vaak aan de kanker(behandeling), maar dat kan net zo goed komen van te hoge glucosewaarden.
Maar hoe houd ik mijn bloedglucosewaarden dan goed?
Als stress door de kanker, gevolgen van de chemo, minder eetlust enz zorgen voor instabielere bloedglucosewaarden, is dit niet makkelijk te corrigeren. Vraag bij je internist na of je gedurende de behandeling van kanker een CGM van het ziekenhuis kunt krijgen. Of misschien kun je zelf een FGM betalen?
Lees hier meer over sensoren.
Welke praktische tips zijn er voor mensen die kanker en diabetes hebben?
Het is belangrijk om naast de kankerbehandeling je diabetesregulatie goed in de gaten te houden. Strakke bloedglucosewaarden (tussen de 4,0 en 9,0 mmol/l) komen de kankerbehandeling en je algehele welbevinden ten goede. Vaak wordt tijdens de chemobehandeling aangeraden om extra eiwitten te eten. Vraag je oncoloog om een voedingsadvies waarin extra aandacht aan energie- en eiwitinname en koolhydraatverdeling wordt gegeven. Het is goed om bij kanker advies van een diëtist te vragen over de nieuwe situatie. Na de chemo kun je vaak weer eten zoals je daarvoor gewend was.
Kan ik sporten tijdens mijn kankerbehandeling?
Jazeker. Sporten en bewegen helpen om kanker en de chemotherapie beter te doorstaan en sneller te herstellen. Ook als je vermoeid bent door de behandeling. Training en beweging dragen ook bij aan stabielere bloedglucosewaarden. Train bij voorkeur onder leiding van een (oncologisch) fysiotherapeut. Hij/zij kan je een speciaal trainingsschema geven dat is afgestemd op beide aandoeningen.
