Complicaties aan je voeten door diabetes

Diabetes zorg ervoor dat je voeten kwetsbaar zijn. Wondjes kunnen soms niet goed helen. En er zijn ook andere complicaties. Lees hier meer over de complicaties en hoe je soms leed kunt voorkomen.

De diabetische voet is een verzamelnaam voor verschillende voetproblemen:

• droge voeten of kloofjes
• minder gevoel, tintelingen of pijn
• vaak koude voeten
• verkleuringen aan tenen of voeten
• wonden en zweren (ulcera)
• charcotvoet

Richtlijn diabetische voet

In de patiëntenversie van de Richtlijn diabetische voet (pdf) lees je hoe voetproblemen bij diabetes ontstaan. En krijg je handige tips hoe je deze problemen kunt voorkomen en behandelen. Bekijk ook de infographic hieronder.

Voetwonden (ulcera)

Voetwonden komen het meest voor. Dit begint vaak met ingroeiende nagels of kleine wondjes. Als je die niet goed behandelt, kunnen de problemen erger worden. Er kunnen ontstekingen ontstaan die moeilijk genezen. In het ergste geval is amputatie van teen, voet of onderbeen nodig.

Oorzaken voetwonden

De belangrijkste oorzaken zijn:

Verkeerd schoeisel

Als je schoenen draagt die niet helemaal goed zitten en die bijvoorbeeld ergens knellen, veroorzaakt dat vaak wondjes. Draag je helemaal geen schoenen, zoals op het strand, dan krijg je ook snel een wond.

Neuropathie

Neuropathie betekent beschadiging van de zenuwen. Hierdoor voel je niet goed dat je een wondje hebt. Je blijft ermee rondlopen. Kleine wondjes worden zo ongemerkt groter. Door neuropathie sta je ook anders op je voeten. Hierdoor ontstaat extra eelt en dat kan voor wondjes zorgen.

Vaatproblemen

Diabetes kan leiden tot vaatproblemen in je benen en voeten. Je bloedvaten vernauwen en je doorbloeding wordt slechter. Hierdoor genezen wondjes slechter.

Charcotvoet

De charcotvoet is een complicatie die minder vaak voorkomt. Het komt meestal voor bij mensen die al langer dan tien jaar diabetes hebben. Bij een charcotvoet zijn er afwijkingen aan de botten en gewrichten van je voet. Dit komt waarschijnlijk doordat je door zenuwbeschadiging een kleine verstuiking of verwonding niet merkt. Je loopt door met een breukje of verplaatste botjes en vervormt zo je voeten.

Voorkom ernstige voetproblemen

• Controleer je voeten regelmatig of laat dit door iemand doen. Let op roodheid, blaren, wondjes, likdoorns, eeltranden, warm aanvoelen en verandering van de vorm van je voeten.
• Controleer je sokken en schoenen voordat je ze aantrekt. Zitten er geen steentjes in?
• Gebruik PH-neutrale zeep, spoel zeepresten goed weg en droog je voeten goed af.
• Knip nagels recht en niet te kort af. Gebruik een goede nagelschaar. Laat eelt en likdoorns verwijderen door een pedicure met aantekening diabetische voet.
• Neem geen lang voetenbad. Hierdoor wordt je huid te week.
• Smeer je voeten in voor het slapengaan, alleen niet tussen de tenen.
• Draag altijd schoenen die goed passen, dus ook op het strand. Pas op voor open schoeisel en schoenen met naden.
• Draag schone sokken van katoen of wol, zonder naden en knellende boord.
• Knip, peuter of snijd nooit zelf aan eelt, likdoorns of ingegroeide nagels en gebruik geen likdoornpleisters.
• Laat je voeten minstens een keer per jaar onderzoeken door een zorgverlener. Als je wondjes op tijd behandelt, is de kans groter dat ze genezen.

Behandeling voetproblemen

Als je een wondje op je voet hebt:

• Ga meteen naar je huisarts of je podotherapeut voor behandeling.
• Geneest de voetwond niet binnen 2 weken, vraag dan aan je huisarts een verwijzing naar een polikliniek met een multidisciplinair voetenteam.
• Als de wond binnen twaalf weken niet geneest, kan gekozen worden voor hyperbare zuurstoftherapie (HBOT).

Gebruik je SGLT-2-remmer canagliflozine?

Als je de medicijnen canagliflozine (Invokana) of canagliflozine samen met metformine (Vokanamet) gebruikt, is het advies om extra op je voeten te letten. Dit zegt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), die de veiligheid van medicijnen beoordeelt.

De kans op problemen aan de tenen (met als uiterste gevolg amputatie) is bij het gebruiken van deze medicijnen iets hoger, dan bij mensen die deze middelen niet gebruiken. Uit voorzorg is daarom het advies om je voeten regelmatig te (laten) controleren om voetproblemen te voorkomen.

Vergoeding voetzorg

Welke voetzorg je vergoed krijgt, hangt af van je zorgprofiel. De conditie van je voeten bepaalt welk zorgprofiel je hebt. Je behandelteam stelt dit zorgprofiel jaarlijks vast na onderzoek van je voeten.

• Zorgprofiel 0: je hebt geen speciale zorg nodig. Het is wel verstandig om een pedicure met aantekening diabetische voet te bezoeken. Soms zit vergoeding in je aanvullende pakket.
• Zorgprofiel 1: je krijgt een doorverwijzing naar de podotherapeut. Deze onderzoekt jaarlijks je voeten. Dit onderzoek wordt vergoed. De podotherapeut kan je doorverwijzen naar een pedicure met aantekening diabetische voet. Vergoeding van de pedicure zit soms in het aanvullende pakket.
• Zorgprofiel 2, 3 en 4: je krijgt een doorverwijzing naar de podotherapeut. Deze stelt een behandelplan op. De podotherapeut kan een deel laten uitvoeren door een pedicure met aantekening diabetische voet. Dit wordt alleen vergoed als de pedicure een contract heeft met de podotherapeut. De medisch noodzakelijke voetzorg wordt vergoed door je basisverzekering.

Voetzorg per gratis app

Om ernstige voetproblemen te voorkomen, is door RondOm Podotherapeuten in 2020 een voetzorg-app ontwikkeld. Deze app ondersteunt dagelijkse voetzorg met instructiefilmpjes en interactieve vragen.

Het antwoord op de vragen kan ertoe leiden dat je gevraagd wordt een foto in te sturen via de app zodat je podotherapeut je voeten op afstand kan beoordelen. Lees meer over de app en download de app gratis.