Oogproblemen door diabetes

Diabetes kan verschillende problemen aan je ogen veroorzaken. Dat kunnen tijdelijke oogproblemen zijn, zoals een ooginfectie of wazig zien. Maar er kunnen ook blijvende oogproblemen ontstaan door diabetes, zoals retinopathie. Dit moet snel behandeld worden. Anders kan het leiden tot slechtziendheid of zelfs blindheid. Laat daarom je ogen regelmatig controleren!

Wanneer heb je meer kans op oogproblemen? 

De kans op oogproblemen is groter als je:

• Al meerdere jaren diabetes hebt.
• Vaak te hoge, te lage en/of schommelende bloedglucose- waarden hebt.
• Overgewicht, hoge bloeddruk en/of een verhoogd cholesterol- gehalte hebt.
• Andere complicaties door diabetes hebt, met name schade aan je nieren.

Tijdelijke oogproblemen

Tijdelijke oogproblemen als gevolg van je diabetes kunnen zijn:

• Wazig of vlekkerig zien. Dit kan gebeuren als je bloedglucosewaarden vaak te laag of te hoog zijn. De problemen verdwijnen vanzelf als de bloedglucosewaarden weer stabiel zijn.
• Ooginfecties. Als je diabetes hebt, krijg je sneller infecties, zoals ooginfecties. Het oog is dan rood, pijnlijk en gezwollen. Een ooginfectie gaat meestal vanzelf over.

Blijvende oogproblemen

Deze oogcomplicaties door diabetes gaan niet over:

• Diabetische retinopathie. Bij diabetische retinopathie zijn de bloedvaatjes in het netvlies beschadigd. Dit is het gevolg van te veel glucose in het bloed. De beschadigde bloedvaatjes gaan lekken. Daardoor krijgt het oog te weinig zuurstof. Als reactie maakt het oog nieuwe bloedvaatjes aan. Deze zijn zwak en zorgen voor nog meer bloedingen. Zo worden de klachten alleen maar erger.
  
  Diabetische retinopathie kan verschillende klachten geven, zoals:
  • Onscherp/wazig zien
  • Vervormde beelden zien
  • Minder heldere kleuren zien
  • Dubbelzien
  • Bewegende vlekjes en sliertjes zien
  • Nachtblindheid

Van de oogcomplicaties die niet overgaan, komt diabetische retinopathie het meest voor. Ongeveer 40% van de mensen met diabetes heeft het. Het kan niet genezen, maar wel tot stilstand gebracht worden. Bijvoorbeeld met een laserbehandeling of injecties met medicijnen in het oog. Daarom is het heel belangrijk om je ogen te laten controleren. Hoe eerder je de diagnose hebt en de behandeling start, hoe kleiner de schade.

• Maculadegeneratie. Bij maculadegeneratie sterven cellen in het centrale deel van het netvlies af. Dit deel van het netvlies heet de macula en is heel belangrijk om goed en scherp te kunnen zien. Er zijn twee soorten maculadegeneratie: droge en natte. Bij droge maculadegeneratie beschadigt het netvlies door ophoping van afvalstoffen. De oorzaak van natte maculadegeneratie zijn lekkende bloedvaatjes in het netvlies. Maculadegeneratie begint meestal na het 55e jaar. Gezonde voeding kan het proces remmen en roken versnelt het. Maculadegeneratie leidt uiteindelijk tot slechtziendheid. Vooral lezen en gezichten herkennen worden steeds moeilijker.
• Macula-oedeem. Macula-oedeem ontstaat door ophoping van vocht achter het middelste deel van het netvlies (de macula). Dit vocht komt uit lekkende bloedvaatjes. Macula-oedeem kan onder andere ontstaan bij maculadegeneratie en retinopathie. Ongeveer 10% van de mensen met diabetes heeft macula-oedeem. Het is een vervelende aandoening, want de macula is belangrijk om scherp te kunnen zien. De behandeling bestaat uit injecties met medicijnen in het oog.
• Staar. Bij staar is de ooglens troebel. Hierdoor ga je slecht zien. Staar komt veel voor bij ouderen. Hoge bloedsuikers bij diabetes versnellen het vertroebelen van de lens. Het plaatsen van een kunstlens (staaroperatie) kan de klachten oplossen.
• Glaucoom. Bij glaucoom raakt de oogzenuw beschadigd. Dit komt meestal door een hoge druk in het oog. Via de oogzenuw gaan elektrische signalen van de ogen naar de hersenen. Daar worden de signalen omgezet in beelden. Raakt de oogzenuw beschadigd, dan ontstaan er zwarte vlekken in je beeld. Het gekke is dat je dat pas doorhebt als er al veel van je zicht is verdwenen. Je hersenen kunnen de zwarte vlekken in het begin namelijk nog invullen. Ze houden je dus eigenlijk voor de gek. Glaucoom ontstaat langzaam en het is belangrijk om het op tijd te ontdekken. Het beeld dat verdwenen is kan niet meer terugkomen. Maar je kan het proces wel stoppen met oogdruppels. Diabetes maakt de kans op glaucoom groter.
• Dubbelzien. Bij dubbelzien zie je tegelijk twee beelden. Dubbelzien kan ontstaan door verlamming van de 6e hersenzenuw. Diabetes kan hiervan de oorzaak zijn.
• Wisselend scherp zien. Bij diabetes kan het voorkomen dat je de ene keer beter ziet dan de andere keer. Dit komt door wisselende bloedglucosewaarden. Dit beïnvloedt de manier waarop het licht in je ooglens breekt. Als je glucosewaarden goed zijn, verdwijnen de klachten. Wisselend scherp zien is vooral lastig als je een bril wilt laten aanmeten. Laat de opticien meerder keren je ogen meten, voordat je een bril aanschaft.
  
  
• Problemen aan het hoornvlies. Het hoornvlies is het buitenste laagje op de voorkant van het oog. Bij diabetes kan de 5^e hersenzenuw beschadigd raken. Het hoornvlies wordt dan gevoellozer. Daardoor kunnen problemen ontstaan, zoals droge ogen en ontstekingen.

Behandeling oogproblemen

 Er zijn verschillende behandeling mogelijk bij oogproblemen. Denk aan oogdruppels, laseren, injecties en operaties. De behandeling verschilt per oogprobleem. Oogproblemen zoals diabetische retinopathie, maculadegeneratie en glaucoom kunnen niet genezen worden. Maar de juiste behandeling kan wel ernstige slechtziendheid of zelfs blindheid voorkomen. 

Kun je zelf oogproblemen voorkomen of vertragen?

Je kunt het ontstaan van oogproblemen voorkomen of vertragen door:

• Je bloedglucosewaarden zo stabiel mogelijk te houden.
• Gezond te leven. Beweeg, let op je voeding, voorkom stress zoveel mogelijk en slaap voldoende.
• Je ogen regelmatige te laten controleren. Volg hierin het advies van je behandelaar.
• Je snel te laten behandelen als er een probleem is met je ogen.

Webinar: oogproblemen bij diabetes

In dit eerder opgenomen webinar vertellen we over het leven met diabetes en een visuele beperking en staan we vooral stil bij de mogelijkheden die er zijn. Het webinar is georganiseerd in samenwerking met Koninklijke Visio.

Bekijk hier het webinar.