25 november 2024

Zorg op afstand, hoe past dat binnen diabeteszorg?

Mensen met diabetes zijn dagelijks met hun ziekte bezig. Ze moeten vaak over hun gezondheid en behandeling praten met zorgverleners. Voor een deel kan dit op afstand, zonder dat zij naar de huisarts of het ziekenhuis hoeven te gaan. Bijvoorbeeld door gegevens te sturen via de mobiele telefoon, door te videobellen of door een consult via de computer of tablet. Helaas worden deze digitale mogelijkheden nog niet altijd gevraagd of aangeboden.

Past digitale zorg bij diabeteszorg?

Hoe zorg op afstand in de diabeteszorg past was de vraag in het ‘Digitale zorg op afstand in Diabetes richtlijnen’- onderzoek. Het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) heeft dit DiDia-onderzoek uitgevoerd met 6 partners* waaronder Diabetesvereniging Nederland. Hierbij is gebruik gemaakt van de kennis en ervaringen van patiënten en zorgverleners. NHG en Diabetesvereniging Nederland hebben de resultaten van het onderzoek gepresenteerd op de Nationale Diabetes Dag op 8 november jl.

Wat was de aanleiding voor dit onderzoek?

Er is door zorgverleners én door patiënten steeds meer behoefte aan zorg op afstand. Deze digitale zorg levert voor de zorgverlener maar ook voor diegene die de zorg nodig heeft veel tijdvoordeel op. Ook zijn er andere voordelen van digitale zorg, zoals de lagere zorgkosten, het niet hoeven reizen (benzine of OV-kosten, parkeren en milieu) en de lagere drempel om zorg te vragen. Maar kan digitale zorg bij diabetes? En hoe biedt een zorgverlener dit aan? En kan een patiënt hier om vragen? Allemaal vragen voor het DiDia-onderzoek.

Resultaten van het onderzoek

De belangrijkste resultaten uit het onderzoek zijn:

1. Digitale zorg past goed in de diabeteszorg;
2. Literatuuronderzoek laat zien dat digitale zorg tot een afname in HbA1c kan leiden. Op bloeddruk, gewicht/BMI en cholesterol is digitale zorg niet negatief;
3. Aangeraden wordt om per soort zorg (diagnose, behandeling en controle) te bekijken waar digitale zorg kan worden ingezet;
4. Het is belangrijk om de behoefte van de patiënt te bespreken en alle zorgverleners erbij te betrekken;
5. De tussentijdse controle komt het meest in aanmerking voor digitale zorg op afstand; 
6. Zorgverleners geven aan dat ze patiënten minstens eens per jaar fysiek willen zien.

Hoe worden de resultaten gebruikt?

De resultaten uit het onderzoek zijn gebruikt voor adviezen voor in de landelijke diabetes richtlijnen. Ook worden ze verwerkt in de patiënten informatie op Thuisarts.nl. Zorgverleners wordt gevraagd zorg op afstand te overwegen of aan te bieden als de patiënt dit wenst. De jaarlijkse controle, met bijvoorbeeld het voetonderzoek, moet wel in de praktijk of kliniek blijven plaatsvinden.

Opname in de eerstelijns richtlijnen

In december 2024 worden de adviezen opgenomen in de herziene NHG-Richtlijn Diabeteszorg. Dit is de eerste grote huisartsenrichtlijn die een advies biedt over digitale zorg op afstand. Het komt ook in de tweedelijns richtlijnen: Het Kennisinstituut van de Medisch Specialisten en de NIV hebben een module Zorg op afstand opgenomen in de tweedelijns richtlijn Diabetes Mellitus.

Wat vindt Diabetesvereniging Nederland?

Door het opnemen in de richtlijnen wordt zorg op afstand makkelijker besproken door patiënt en zorgverlener. Daardoor zal er vaker gebruikt van gemaakt worden en zal het steeds meer een normaal onderdeel van de diabeteszorg worden. Diabetesvereniging Nederland vindt dat een goede ontwikkeling zolang patiënt en zorgverlener samen bepalen wanneer ze er gebruik van willen maken. Kosten- en tijdsbesparing zijn een goede aanleiding, maar belangrijkste blijft dat de zorgverlener en zorgvrager samen voor digitale zorg kiezen.

Meer lezen over zorg op afstand of digitale zorg:

DiDia project bij ZonMW

Digitale zorg bij NHG

Nieuwe richtlijn Diabeteszorg op afstand

*In dit project is door het NHG samengewerkt: Diabetesvereniging Nederland, Kennisinstituut van de Federatie Medische Specialisten, National eHealth Living Lab, Nederlandse Diabetesfederatie, Nederlandse Internisten Vereniging en Patiëntenfederatie Nederland.