27 juli 2021

Gebrek aan sociale steun vergroot risico’s van diabetes type 2

Dit is een van de conclusies uit de Maastricht Studie, een studie naar het bewijs voor de rol van sociale netwerken op type 2 diabetes, omgaan met diabetes en het risico op diabetescomplicaties. DVN zet in op voluit leven met diabetes, goede zorg en versterken van de positie van mensen met diabetes en daarin speelt lotgenotencontact en de juiste sociale steun uiteraard een rol.

‘Mensen die in een sociaal isolement leven hebben een grotere kans op diabetes type 2 (suikerziekte). Ook is het risico op complicaties aan hart en nieren groter. Deze bevindingen zijn belangrijk in de strijd tegen deze welvaartsziekte, zowel voor preventie als het ontwikkelen van leefstijl-interventies voor mensen met deze aandoening. Mensen uit hun sociaal isolement halen kan een bijdrage leveren aan het voorkomen en behandelen van diabetes type 2’, aldus de Maastricht studie onder leiding van biomedisch wetenschapper en epidemioloog Miranda Schram.

Opheffen sociale isolatie in strijd tegen complicaties diabetes type 2

Een van de belangrijke conclusies is dat alleen wonen en gebrek aan sociale steun het risico op complicaties bij diabetes type 2 vergroot. De lering die we daar uit moeten trekken is dat bij het bestrijden van de risico’s van complicaties door diabetes type 2 -zoals hart- en vaatziekten en chronische nierziekte-, het opheffen van sociale isolatie een grote rol moet krijgen.

DVN levert regelmatig inhoudelijke bijdrages aan onderzoeken zoals de Maastricht studie. Op dit moment is het zo dat elke dag gemiddeld 150 mensen te horen krijgen dat ze diabetes hebben. Het overgrote deel daarvan krijgt de diagnose diabetes type 2. Het onderzoek benadrukt het belang van (de juiste) sociale steun van de omgeving, familie, vrienden, zorgverleners bij het voorkomen van complicaties bij diabetes type 2, alsmede het bestrijden van de enorme toename van diabetes type 2 in Nederland.

Rol samenleving bij bestrijding diabetes type 2

Als samenleving moeten we in de terugdringing van diabetes type 2 een grote rol spelen. Professionals zoals huisartsen zijn al in beeld als het gaat om het signaleren van mensen in sociale isolatie. Het is belangrijk dat ook mensen in de directe omgeving van geïsoleerde mensen hun rol oppakken. Vrijwilligers van DVN organiseren een groot aantal activiteiten, van samen zwemmen, wandelen tot kookcursussen voor mensen met diabetes type 2. DVN werkt samen met andere partijen die zijn gericht op het samenbrengen van mensen in strijd tegen diabetes of het aanpakken van diabetes, zoals Lifestyle4Health en 2diabeat.

Luister ook deze fragmenten op NPO Radio 1:
Meer kans op diabetes type 2 met klein sociaal netwerk
Korte terugblik tijdens Radio Olympia

Welke invloed heeft sociale steun op leefstijl?

In een vervolg van de Maastricht Studie zal worden onderzocht hoe deze conclusies in relatie staan tot bewegen, overgewicht en dieet. Met andere woorden hoe de steun van een sociaal netwerk invloed heeft op leefstijlaspecten die van belang zijn bij de bestrijding van diabetes type 2.

‘Maar ook bij het ontwikkelen van nieuwe leefstijl-interventies zijn de inzichten uit dit onderzoek van belang. Momenteel krijgen patiënten vaak het advies om meer te bewegen en gezonder te eten zonder dat er navraag is gedaan naar de sociale situatie. Onderzoekster Miranda Schram: ‘We verwachten dat het betrekken van het sociale netwerk helpt om die adviezen beter en langduriger op te volgen. Diabetes zorgverleners, zoals huisartsen en internisten, moeten zich hier meer bewust van worden, zodat interventies in de toekomst meer effect sorteren.‘

Sociaal netwerk in relatie tot diabetes type 1

Het onderzoek van de Maastricht Studie richt zich op diabetes type 2. Maar ook bij mensen met diabetes type 1 is het sociale netwerk van groot belang. Het voortdurend monitoren van de glucosewaarden, volhouden van een gezonde leefstijl, koolhydraten managen, de vele afspraken met zorgverleners en de kans op complicaties bij diabetes type 1 maken het een intensieve, vaak zware ziekte. Sociale steun en soms sociale controle (denk aan tieners en adolescenten) zorgen ervoor dat dit beter is vol te houden. Wat de kans op complicaties reduceert. Sociale isolatie en het gebrek aan positief gerichte sociale steun kan ook bij mensen met diabetes type 1 zorgen voor slechtere waardes over een langere termijn en veronachtzaming van de kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten, chronisch nierfalen en andere complicaties.

Achtergrond van de Maastricht Studie

De Maastricht Studie is een grootschalig onderzoek in de regio Maastricht/ Heuvelland naar de oorzaken en gevolgen van diabetes type 2 en andere chronische ziekten. Bij dat onderzoek zijn niet alleen diabetespatiënten betrokken, maar ook een grote groep mensen uit de algemene bevolking die als controlegroep functioneert. Diabetes type 2 is een van de meest voorkomende chronische ziekten in de westerse wereld. Ruim 1,2 miljoen Nederlanders lijden er aan. Daarnaast heeft ook een flink aantal mensen diabetes zonder het te weten of ze bevinden zich in een voorstadium van diabetes. De chronische ziekte kan tot allerlei (ernstige) complicaties leiden, en er overlijden ook mensen aan de gevolgen van diabetes type 2.

Lees meer:

Persbericht Maastricht Studie Sociaal netwerk van invloed op ontwikkelen en behandelen diabetes type 2

Artikel uit diabc 2021 nr. 2 over Maastricht studie en Hoornstudie (klik voor vergroting of download):