• Werk zoveel mogelijk thuis en/of spreid de werktijden.
• Houd de standaard hygiënemaatregelen in acht en blijf uit de buurt van mensen die ziek zijn
• Vermijd sociale contacten, maximaal 3 personen en houd 1,5 meter afstand
• Bijeenkomsten zijn verboden
• Ga niet naar buiten als het niet nodig is en reis niet met het openbaar vervoer als je:
  - een verminderde weerstand hebt door complicaties vanwege diabetes
  - een verminderde weerstand hebt door erg wisselende of vaak te hoge bloedsuikerwaarden
  - als je diabetes hebt en ouder bent dan 70 jaar.

In het algemeen wordt mensen dringend verzocht om bezoek aan kwetsbare personen te beperken. Daarnaast is het verstandig om te proberen je bloedglucose zo goed mogelijk te houden zodat je zo min mogelijk kwetsbaar bent. Probeer te blijven bewegen, gezond te eten, stress te voorkomen en genoeg te slapen.

Lees meer over gezond(er) leven met diabetes:

• Hoe voorkom je dat je ook ziek wordt
• Gezonder leven met diabetes
• Gezonde voeding met diabetes
• Gezonde recepten
• Bewegen met diabetes
• 5 tips om thuis te sporten

Of het type diabetes verschil maakt, is nog niet bekend. Wat bekend is gemaakt over diabetes en het coronavirus:

• Van de mensen met een aandoening die vanwege het coronavirus in het ziekenhuis worden opgenomen heeft ongeveer 22% diabetes. Van het aantal mensen met een aandoening die tot nu toe in Nederland zijn overleden aan het virus heeft ongeveer 23% diabetes (peildatum 31-3). Bekijk de actuele cijfers in de te downloaden pdf op deze pagina.
  
  Staar je niet blind op deze cijfers, want de cijfers zeggen niet direct iets over je persoonlijke situatie en je 'kansen' mocht je het virus krijgen. Er zijn ook mensen met een aandoening (zoals diabetes) die niet op de IC terecht komen en weer naar huis kunnen. Ook zijn er mensen die ondanks hun aandoening nauwelijks klachten ervaren. Het is en blijft spannend, want je lijf zal het virus op eigen wijze moeten zien te overwinnen als je besmet raakt met het virus.
  
  
• Mensen met diabetes die door virussen zoals het coronavirus komen te overlijden hebben vaak een slechtere afweer door:
  - andere problemen/complicaties zoals aan de hart- en bloedvaten en/of nieren
  - een hogere leeftijd
  - een slechtere bloedglucoseregeling
  - overgewicht (zo'n 80% van het aantal mensen op de IC met het coronavirus heeft overgewicht)
  - roken
  
  
• Het coronavirus heeft een minder groot effect op kinderen (met diabetes), ongeveer de helft heeft nauwelijks koorts. Als kinderen naar het ziekenhuis moeten, is dit vanwege een longontsteking waarvan deze kinderen ook weer herstellen. Opname op de IC is nog niet nodig geweest. Tot nu toe zijn er nog geen kinderen onder de 18 overleden aan het virus. Het schijnt ook weinig effect te hebben op de diabetes: kinderen raken er niet ontregeld van. Maar het blijft goed om voorzichtig te zijn en alle maatregelen als gezin op te volgen.

De maatregelen zijn bedoeld om de piek van het aantal besmettingen af te vlakken zodat ons zorgsysteem niet overbelast raakt. Gemiddeld besmet 1 ziek persoon 1 tot 2 andere personen. De verwachting is dat de helft van de Nederlandse bevolking de komende jaren het coronavirus krijgt.

De verwachting is ook dat het virus zal blijven bestaan en dat we er dus mee moeten leren leven. Er wordt hard gewerkt aan een behandeling (medicijn) en een vaccin (zodat je minder/niet ziek wordt als je het krijgt). Maar het kan nog wel minstens een jaar duren voordat dit beschikbaar komt.

Met lichte klachten thuisblijven. Ook als je denkt dat het een gewone verkoudheid is.
Milde klachten zijn: Mogelijk verlies van smaak/reuk, niezen, keelpijn, loopneus, licht hoesten, verhoging tot 38 graden.
Als het erger wordt: Koorts > 38 graden Celsius en moeite met ademhalen.

• Zorg dat je regelmatig je bloedglucose blijft meten! Meten is weten.
• Zorg dat genoeg vocht binnen krijgt. Zeker als je verhoging of koorts hebt. Genoeg drinken is belangrijker dan eten.
• Meet je temperatuur regelmatig op. Komt deze boven de 38 graden? Bel dan de huisarts.
• Houd je medicatie (tabletten of insuline) en hulpmiddelen (meter, pen of pomp), glucose/dextrose bij de hand (tabletten of drankje)
• Het wordt aangeraden om paracetamol gebruiken en geen NSAID’s (bv Ibuprofen, nurofen, naproxen, diclofinac). Omdat NSAID’s meer bijwerkingen kunnen geven. 

Lees meer tips om je diabetes onder controle te houden als je je grieperig/verkouden bent.

Mensen met diabetes hebben niet meer kans om besmet te raken. Het ziektebeeld na besmetting kan wel ernstiger verlopen voor met name oudere mensen met diabetes, mensen met diabetes en overgewicht en mensen met diabetes die een verminderde weerstand hebben door complicaties, erg wisselende of vaak te hoge bloedglucosewaarden. Het is afhankelijk van hoe je afweersysteem met het virus omgaat. Dat is vooraf lastig te voorspellen, omdat het een relatief onbekend virus is. 

De klachten van het coronavirus (hoesten, koorts, …) zijn voor iedereen hetzelfde. Mensen met diabetes lopen wel een hoger risico op ernstige gevolgen. Dit gaat dan vooral om mensen met diabetes met een moeizame glucoseregulatie, of mensen die al een verzwakt immuunsysteem hebben door een bestaande aandoening/complicatie. Oudere mensen en mensen met overgewicht zijn daarnaast ook kwetsbaarder voor de gevolgen van het virus.

Van het aantal mensen met diabetes die tot nu toe in Nederland zijn overleden aan het virus heeft ongeveer 14% diabetes (peildatum 31-3). Bekijk de actuele cijfers in de te downloaden pdf op deze pagina. Trek a.u.b. niet te veel conclusies uit dit cijfer en houd je aan de actuele adviezen van het RIVM.

Er zijn ook mensen met een aandoening (zoals diabetes) die niet op de IC terecht komen en weer naar huis kunnen. Ook zijn er mensen die ondanks hun aandoening nauwelijks klachten ervaren. Het is en blijft spannend, want je lijf zal het virus op eigen wijze moeten zien te overwinnen als je besmet raakt met het virus.

Algemeen:
Gemiddeld is de sterfte aan covid-19 zo’n 1-2 % van de patiënten, al is dat cijfer nog zeer voorlopig. Maar: van de besmette twintigers en dertigers overlijdt amper een op de duizend. Van de besmette 80-plussers overlijdt een op de zes.

Een verhoogde bloedsuiker kan de werking van het afweersysteem belemmeren. Probeer je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk te houden en vaker de bloedsuiker te meten. Bij ontregelde bloedsuikerwaarden kan het ziekteverloop moeilijker zijn. Dit geldt voor alle virussen en niet enkel voor het coronavirus.

Lees onze tips over zelfmanagement in deze tijd.

Mensen met diabetes die insuline spuiten hebben niet direct ‘zwaardere diabetes’. Het gaat niet om welk type diabetes je hebt of welke medicatie je gebruikt. Alle mensen met diabetes kunnen te maken krijgen met onderliggende complicaties vanwege hun diabetes. Zoals hart- en vaatproblemen, nierproblemen en problemen met de voeten of ogen. Deze zijn niet altijd zichtbaar of bekend. Dus het is goed om alle maatregelen zo goed mogelijk op te volgen.

Er zijn berichten dat ACE-remmers en AT1R-antagonisten, medicijnen die bloeddrukverlagend werken, gevaarlijk of juist beschermend werken mocht je worden besmet door het coronavirus. Daar is geen voldoende bewijs voor.

Het is juist niet goed als je op eigen initiatief stopt met je medicatie. Als je twijfels hebt over je diabetesbehandeling, neem dan telefonisch contact op met je huisarts. Zet je behandeling voort, tenzij anders wordt geadviseerd door je zorgverlener.

Met een goede weerstand, ben je beter bestand tegen ziekten zoals het coronavirus. Je bloedglucosewaarden spelen hierin een belangrijke rol. Hoe stabieler je waarden, des te beter voor je immuunsysteem.

Om je waarden zo stabiel mogelijk te houden is het belangrijk om te letten op:

• een vaste dagroutine te houden
• gezonde voeding (ook al is de koelkast nu erg dichtbij)
• voldoende beweging
• goed slapen
• regelmatig ontspanning te zoeken
• op tijd je medicatie innemen
• geen visite ontvangen, houd contact met mensen, deel je zorgen

Heb je een tekort aan bepaalde vitaminen, dan is het goed om wat extra in te nemen. Maar het zijn geen maaltijdvervangers, dus kijk daar kritisch naar.

Meer tips
Zelfmanagement in quarantaine 
Hoe voorkom je dat je ook ziek wordt?
Ontdek je manier om gezonder te leven

Er wordt veel zelfmanagement van je gevraagd op dit moment. Lees onze tips. Heb je daar hulp bij nodig dan kun je voor ondersteuning terecht bij de DVN: volg het nieuws op onze website of stel de vraag aan andere ervaringsdeskundigen op Diabetestrefpunt.nl.

Voor medisch vragen kun je terecht bij je zorgverlener. Weet dat er in alle ziekenhuizen ruimte blijft voor spoedeisende zorg, er zijn altijd wel artsen beschikbaar.

Verenigingen en sportscholen zijn gesloten en sportactiviteiten voorlopig geannuleerd. Maar juist nu is sporten heel belangrijk voor het positieve effect op je lichaam, gewicht en bloedglucosewaarden! Onze tips: plan je wandeling of fietstocht zo dat je voldoende afstand van elkaar houdt of ga alleen op pad.

En natuurlijk kun je als je thuis moet blijven ook gebruik maken van persoonlijk trainingsmateriaal zoals fietsergometer, loopband, crosstrainer, roeimachine, of fitnesstoestel. Ook zonder toestellen kun je thuis prima in conditie blijven met yoga, diverse YouTube-filmpjes met oefeningen of een programma als ‘Nederland in beweging’ dagelijks op NPO1. Succes!

Meer informatie over bewegen met diabetes vind je hier

Als ervaringsdeskundigen weten we: de beste tips over leven met diabetes krijg je van lotgenoten. Zij weten hoe het is en kennen de nare kanten van de ziekte. Deel je zorgen en tips met anderen over het coronavirus op ons Diabetestrefpunt en help elkaar om deze tijd door te komen. Je mag ons ook mailen.

We leven in een uitzonderlijke tijd, er gebeurt ontzettend veel. Alle emoties kunnen voorbij komen, zoals angst. Blijf niet alleen zitten met deze gevoelens. Het is belangrijk om sociaal verbonden te blijven. Uit je emoties en genegenheid, deel ze met familie, vrienden of anderen met diabetes. Schrijf je gevoelens en gedachten op in een dagboek.

Informatie opzoeken over je vragen kan helpen, maar doseer het (nieuws). Beperk het tot 1 á 2 keer per dag. Ook structuur in je dag en goed voor jezelf zorgen helpt je om je stress te verminderen: op dezelfde tijden opstaan, eten, medicatie en je beweegritme volhouden. Zoek dagelijks een keer de buitenlucht op voor een wandeling langs weilanden waar gelukkig steeds de koeien staan of groenstroken waar het voorjaar ondanks alles gewoon begonnen is.

Loop je rond met medische vragen, neem dan contact op met je zorgverlener. Lees meer tips over zelfmanagement.

Huisartsen houden nu alleen spreekuur voor zorgvragen die niet kunnen wachten. Alle niet dringende zorgafspraken en controles worden afgebeld of omgezet in een telefonische afspraak of e-sonsult. Bekijk de website van je huisartsenpraktijk voor de specifieke maatregelen. 

Is je gezondheid in gevaar en heb je een spoedeisende afspraak, kom dan alleen of maximaal met 1 begeleider en houd zoveel mogelijk (1,5 meter) afstand. Kom niet naar de praktijk als je als je milde verkoudheidsklachten hebt (niezen, keelpijn, loopneus, licht hoesten, verhoging of koorts), overleg dan telefonisch met de huisarts.

Kom ook niet zomaar naar de praktijk als het niet spoedeisend is. Voor vragen kun je jouw praktijk bellen of een e-consult aanvragen. Heb je nog een briefje, recept of verwijzing nodig? Neem dan telefonisch contact op, dan sturen zij het voor je door naar de betreffende zorgaanbieder/apotheek.

Er gelden een aantal maatregelen in de apotheek:

• Verkouden, hoesten of koorts? Blijf dan thuis! Bel met de apotheek zodat ze de medicijnen bij je thuis kunnen laten bezorgen
• In de apotheek: houd 1,5 meter afstand van anderen, raak geen producten aan als dit niet nodig is, voorkom (hand)contact met de balie en betaal bij voorkeur met pin.
• Je krijgt de normale hoeveelheid medicijnen mee. Om paracetamol en andere zelfzorgmedicijnen voor iedereen beschikbaar te houden, verkopen apotheken maximaal drie verpakkingen per klant.

Veel ziekenhuizen in Nederland kunnen helaas niet alle geplande afspraken en behandelingen laten doorgaan, vanwege de zorg die ze moeten leveren aan coronapatiënten. Ziekenhuizen laten tot nu toe wel alle spoedeisende zorg en behandelingen doorgaan die niet uitgesteld kunnen worden. 

Het is helaas nog niet te zeggen hoe lang alle maatregelen gaan duren. Bekijk de website van je ziekenhuis voor de specifieke maatregelen. Alle ziekenhuizen hebben een aparte pagina opgesteld over het coronavirus. LET OP: De coronamaatregelen staan niet altijd bij de betreffende afdelingen benoemd.

Heb je klachten (neusverkouden, keelpijn, hoesten en/of niezen met of zonder koorts)? Of heb je contact gehad met iemand die op dit moment getest wordt op het coronavirus of een bewezen corona-besmetting heeft? Kom dan niet zomaar naar het ziekenhuis, maar neem telefonisch contact op met de betreffende afdeling!

Nieuwe diagnose
Mensen met diabetes die net de diagnose hebben gekregen (eerste 8 weken) krijgen wel de benodigde zorg. Overleg met het ziekenhuis als je luchtwegklachten hebt (neusverkouden, keelpijn, hoesten en/of niezen met of zonder koorts). Losse afspraken (met diabetesverpleegkundigen, diëtist) die ook telefonisch mogelijk zijn, worden mogelijk omgezet in belafspraken.

Afspraken polikliniek
Niet-dringende uitstelbare poliklinische afspraken worden telefonisch of via beeldbellen gedaan of uitgesteld. De betreffende polikliniek zal je hierover informeren. Hoor je niets, dan kun je er vanuit gaan dat je afspraak doorgaat. Als je een afspraak hebt, kom dan als het lukt alleen. Ter bescherming van de ziekenhuismedewerkers en de andere patiënten in het ziekenhuis. Kinderen tot 18 jaar mogen 1 begeleider meenemen.

Afspraken dagbehandeling, wondbehandeling, radiologisch onderzoek, etc.
Alle niet urgente afspraken worden uitgesteld. De behandeling van patiënten op de dagbehandeling (chemotherapie, immunotherapie) laten ziekenhuizen waar mogelijk, wel doorgaan. Bij geen (telefonisch) bericht kun je ervan uitgaan dat je afspraak nog staat. Ook hiervoor geldt: kom alleen als dit mogelijk is. Kinderen tot 18 jaar mogen 1 begeleider meenemen.

Operaties
Geplande operaties worden helaas uitgesteld, met uitzondering van noodzakelijke (spoed)operaties en oncologische operaties.

Opgenomen patiënten
Er zijn maatregelen genomen ter bescherming van patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis:

• Geen bezoek meer, uitgezonderd:
  - kinderen krijgen bezoek van maximaal 1 ouder/verzorger tegelijk
  - op de kraamafdeling alleen de partner
  - patiënten die in de laatste fase van hun leven zitten: maximaal 2 bezoekers per dag.
• Contact is mogelijk via eigen telefoon of tablet van patiënten
• 1 contactpersoon wordt dagelijks op de hoogte gehouden
• Pakketjes met was en andere spullen kunnen worden afgegeven op de website van het ziekenhuis op een daarvoor aangegeven locatie en op specifieke tijden.
• Bezoekers zonder verkoudheidsklachten, die pas ontslagen mensen die uit het ziekenhuis komen ophalen, kunnen zich melden bij een centraal punt, zie website van het ziekenhuis voor locatie en tijden.

De kennis op de IC-afdeling en spoedeisende hulp van de ziekenhuizen is van hoog niveau. Ook daar wordt de diabetes gereguleerd. Patiënten worden continu gemonitord door kundige artsen en verpleegkundigen, ook de glucosewaarden worden daarin meegenomen.

Om mensen te kunnen behandelen, kunnen tandartsen en mondhygienisten niet de nodige afstand van 1,5 meter bewaren. Sterker nog ze zitten dicht bovenop de monden van mensen. Ze lopen daarom extra risico en er zijn te weinig beschermingsmiddelen beschikbaar om zich tegen het coronavirus te beschermen. Ook is het gevaar dat ze andere (kwetsbaardere) mensen kunnen besmetten tijdens hun werkzaamheden.

Daarom geldt nu: heb je met spoed mondzorg nodig en heb je geen milde verkoudheidsklachten? Bel dan met je tandarts om een afspraak te maken.

De periodieke controles moeten even wachten en kun je in overleg met de tandartsassistent opnieuw proberen in te plannen voor een ander moment.

Podotherapeut
Podotherapeuten hebben het advies gekregen om tot 6 april in elk geval noodzakelijke (spoed)zorg te leveren bij niet-coronapatiënten. Als je vragen hebt over je behandeling dan kun je het beste contact opnemen met je eigen podotherapeut of een podotherapeut bij jouw in de buurt.

(Medische) pedicure
Ook veel (medische) pedicurepraktijken stoppen hun werkzaamheden tot en met 6 april, met uitzondering van medisch noodzakelijke behandelingen van niet-coronapatiënten. Aangezien het hier een advies betreft, zijn er ook pedicures en medische pedicures die ervoor kiezen om open te blijven. Hierbij worden strikte voorzorgsmaatregelen in acht genomen. Bekijk de website van je pedicurepraktijk of bel voor meer informatie.

Je kunt voetproblemen voorkomen door goed voor je voeten te zorgen en ze vaak te controleren. Lees onze informatie.

Om verspreiding van het corona-virus tot een minimum te beperken worden de afspraken met de diëtist zoveel mogelijk omgezet naar een telefonische afspraak. Hierover ontvang je een bericht. Voor spoedvragen kun je overleggen met je diëtist/zorgverlener.

Verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen in de ouderenzorg zijn gesloten voor bezoekers en anderen die niet noodzakelijk zijn voor de basiszorg. 

Dit is een nare situatie: nu je je geliefde partner of ouder niet kunt opzoeken vanwege de coronamaatregelen. Maak je je zorgen over de diabeteszorg binnen de instelling? Probeer dan hierover duidelijke afspraken te maken met de verzorgers.

Lees de tips over welke afspraken je kunt maken over de diabeteszorg in het verpleeghuis.

Er is meer dan genoeg voorraad aan tabletten, insuline, testmateriaal en diabeteshulpmiddelen. Je hoeft dus niet extra te bestellen. Lees meer hierover in ons nieuwsbericht.

Je hoeft je geen zorgen te maken over de levering van je medische hulpmiddelen. Extra bestellen is niet nodig. Zij hebben continuïteitsmaatregelen genomen vanwege het coronavirus. Hierdoor blijft hun voorraad op peil en krijg je bestelling gewoon thuisbezorgd zoals je gewend bent.

Lees meer over de voorzorgsmaatregelen van DVN winkel en hun antwoord op veelgestelde vragen.

Deze zorg blijft doorgaan, maar op een andere manier. Je krijgt in overleg met je zorgverlener via digitale weg begeleiding om de nieuwe insulinepomp of sensor te kunnen gebruiken. Veel fabrikanten hebben hun gebruikersinstructies gedigitaliseerd.

Het advies aan werkgevers is om werknemers tot en met 28 april 2020 zo veel mogelijk thuis te laten werken. Overleg daarom met je werkgever of thuiswerken mogelijk is.

Laat je werk(gever) dat niet toe? Neem dan het volgende in overweging: je zit wel in een risicogroep. Zie je het zitten? Voel je je goed?

Zo nee, als je niet goed bent ingesteld (sterk wisselende waarden, hoog HbA1c) is de kans op ziek worden groter als je het coronavirus oploopt. Buitenshuis werken is dan niet verstandig. Bespreek met je werkgever en eventueel met je (bedrijfs)arts om te kijken of er andere mogelijkheden zijn: toch thuiswerken, op andere tijden werken (gespreid), als er minder personeel aanwezig is, tijdelijk andere taken of andere werkaanpassingen. 

Zo ja, voel je je prima? Blijf dan goed zorgen voor je diabetes tijdens het werk: meet regelmatig, zorg voor je tijdige inname van je medicatie (tabletten of insuline toedienen) en eet op gezette tijden. De werkgever is verantwoordelijk voor het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving. Zij horen te zorgen voor goede hygiënemaatregelen en de ruimte om afstand te houden van anderen (minimaal 1,5-2 meter).

Als je last hebt van milde gezondheidsklachten moet je thuisblijven. Milde gezondheidsklachten zijn:

• Niezen
• Keelpijn
• Loopneus
• Licht hoesten
• Verhoging tot 38 graden

Verergeren de klachten, neem dan telefonisch contact op met je huisarts.

Lees meer informatie over diabetes en werk. 

Om te zorgen dat vitale sectoren zoals de gezondheidszorg blijven functioneren, is het belangrijk dat werknemers in de zorg ((ziekenhuis, huisarts, poli, thuiszorg, etc.) naar hun werk komen als zij geen klachten hebben. Op de website van het RIVM staat een protocol met meer informatie.

Zie: 

• https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/informatie-voor-professionals
• https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/vragen-antwoorden#profs

Er wordt veel gevraagd van zorgpersoneel en personeel in vitale processen. Dat kunt kun je alleen als fit bent en goed ingesteld. Blijf thuis als je klachten hebt en koorts.

Heb je last van wisselende waarden of een verminderde weerstand door complicaties: ga niet werken. Overleg in ieder geval met je werkgever over wat je dan wel kunt doen, mogelijk kun je tijdelijk administratief werk doen. 

Het is dus raadzaam je situatie met je werkgever en met je behandelend arts te bespreken (telefonisch of per mail). Als persoon met diabetes val je in een risicogroep. Het is dan afhankelijk van je instelling, waarden, fitheid, de mate van complicaties en van eventuele klachten of je ook echt risico loopt als je gaat werken.

Hoewel niet alles bekend is over deze nieuwe ziekte, blijkt vooralsnog dat zwangere vrouwen (met diabetes) geen extra risico lopen. Ook is niet aangetoond dat het virus kan worden overgedragen aan het ongeboren kind.

Heb je een lage weerstand, erg wisselende/hoge bloedsuikerwaarden of een hoge bloeddruk, dan is het niet raadzaam niet buitenshuis te gaan werken.

Mensen met diabetes vallen in een risicogroep. We raden aan dit met je werkgever te bespreken. Houd in ieder geval strict de hygiënemaatregelen in acht en blijf zeker uit de buurt van mensen die ziek zijn. Het advies van RIVM is: heb je diabetes, vermijd dan de mensen die ziek zijn.

• Houd de standaard hygiënemaatregelen in acht en blijf uit de buurt van mensen die ziek zijn
• Als het enigszins mogelijk is: werk zoveel mogelijk thuis en/of spreid de werktijden
• Houd afstand van anderen (1,5 tot 2 meter)
• Overleg altijd met je werkgever om tot een (andere) oplossing te komen, mocht je toch niet in staat zijn om te werken vanwege je diabetes

Het advies aan alle Nederlanders is om zoveel mogelijk thuis te werken, voor zover dat mogelijk is. Zomaar thuisblijven en zonder overleg is natuurlijk sowieso een slecht idee. Het is raadzaam om contact op te nemen met je werkgever en daar samen afspraken over te maken.

Als je werkgever vindt dat je naar je werk moet komen en er geen reden is om niet te gaan omdat alle voorzorgsmaatregelen zijn getroffen, dan zul je gewoon naar je werk moeten. Tenzij je al last hebt van complicaties en/of je jouw bloedglucosewaarden slecht kunt reguleren. Dit kunnen zwaarwegende redenen zijn om niet buitenshuis te werken.

Bespreek dan met je werkgever en eventueel met je (bedrijfs)arts om te kijken of er andere mogelijkheden zijn: toch thuiswerken, op andere tijden werken (gespreid), als er minder personeel aanwezig is, tijdelijk andere taken of andere werkaanpassingen.

Heeft degene geen koorts en heb je zelf geen gezondheidsklachten? Dan kun je gewoon aan het werk. Overleg even met je werkgever hoe zij hier tegenaan kijkt.

Mocht je toch milde gezondheidsklachten krijgen, blijf dan thuis bij:

• Niezen
• Keelpijn
• Loopneus
• Licht hoesten
• Verhoging tot 38 graden

Ook moet je thuisblijven als je naaste koorts heeft totdat het hele huishouden 24 uur klachtenvrij is.

Verergeren de klachten ook bij jezelf (kortademigheid en koorts boven de 38 graden), neem dan telefonisch contact op met je huisarts. Informeer je werkgever en overleg wat te doen, tot je meer duidelijkheid hebt over je medische toestand.

Met milde klachten thuisblijven. Ook als je denkt dat het een gewone verkoudheid is. Er zijn beroepen waarin medewerkers de oproep hebben gekregen toch te komen werken bij milde verkoudheidsklachten zonder koorts. Overleg dan met je werkgever. 

• Zorg dat je regelmatig je bloedglucose blijft meten! Meten is weten.
• Zorg dat je regelmatig gezond eet en voldoende drinkt.
• Meet je temperatuur regelmatig op. Komt deze boven de 38 graden? Bel dan de huisarts.
• Houd je medicatie (tabletten of insuline) en hulpmiddelen (meter, pen of pomp), glucose/dextrose bij de hand (tabletten of drankje)
• Het wordt aangeraden om paracetamol gebruiken en geen NSAID’s (bv Ibuprofen, nurofen, naproxen, diclofinac). Omdat NSAID’s meer bijwerkingen kunnen geven. 
• Probeer te blijven bewegen, stress te voorkomen en genoeg te slapen.

Uit de gegevens die nu bekend zijn, lijken kinderen weinig bij te dragen aan de verspreiding van het coronavirus. Toch is het raadzaam om voorzichtig te zijn.

Kinderen met diabetes (tot 12 jaar) kunnen met andere kinderen spelen, als ze allemaal géén klachten hebben zoals snotterigheid, koorts, verkoudheidsklachten of hoest. Vermijd grote groepen kinderen. Ga bij voorkeur naar een speeltuin als er maar weinig andere kinderen zijn. En houd als ouder/verzorger 1,5 meter afstand tot andere ouders.

Leer je kinderen zich zoveel mogelijk te houden aan alle hygiënemaatregelen:

• Regelmatig de handen wassen, bijv. na elk wc-bezoek en als ze van buiten naar binnen gaan
• Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
• Gebruik bij elke keer snuiten schone papieren zakdoekjes
• Liever even geen handen schudden, high five of knuffelen met vrienden

Diabetes-psychologe Giesje Nefs van Diabeter heeft een aantal tips op een rijtje gezet.

Ook voor kinderen met diabetes gelden dezelfde risico's en maatregelen als voor kinderen zonder diabetes. Werk je in een cruciale beroepsgroep en heb je een kind met diabetes? Dan kan als je kind geen klachten heeft en je partner de zorg niet kan opvangen, gewoon naar school en de opvang.

Kinderen met diabetes kunnen met andere kinderen spelen als ze allemaal géén klachten hebben zoals snotterigheid, koorts, verkoudheidsklachten of hoest. Vermijd grote groepen kinderen. En houd als ouder/verzorger 1,5 meter afstand tot andere ouders.

Leer je kinderen zich zoveel mogelijk te houden aan alle hygiënemaatregelen:

• Regelmatig de handen wassen, bijv. na elk wc-bezoek en als ze van buiten naar binnen gaan
• Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
• Gebruik bij elke keer snuiten schone papieren zakdoekjes
• Liever even geen handen schudden, high five of knuffelen met vrienden

Veel afspraken zijn waarschijnlijk afgezegd. In dat afzeggingsbericht staat een telefoonnummer en/of mailadres waar je jouw vraag aan de zorgverlener kunt stellen. Schroom niet hiervan gebruik te maken. Het behandelteam staat paraat, o.a. voor:

• Instellingen nakijken, pomp/sensor aflezen gebeurt nu op afstand
• Loop je ergens tegenaan? Raak je ontregeld? Neem contact op met de zorgverlener
• Bij spoed/diagnose worden kinderen meteen gezien en begeleid, er worden beschermingsmaatregelen getroffen vanuit het ziekenhuis
• Alleen spoed bloedafname bij bijv. ontregelde bloedsuikerwaarden, HbA1c is geen spoed

Docenten en onderwijspersoneel dat niet ziek is, kunnen gewoon naar school. Zij zijn nodig voor de opvang van kinderen van de ouders die werken in cruciale beroepsgroepen. En ook om het onderwijs op afstand te organiseren voor kinderen die thuis zitten. Daarbij wordt prioriteit gegeven aan eindexamenleerlingen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.

Het uitgangspunt is dat ouders die werken in een cruciale beroepsgroep kunnen blijven werken. Als in een gezin 1 ouder een cruciaal beroep uitvoert, is het verzoek om zelf de kinderen op te vangen als dat kan. Als dat niet lukt, kan er een beroep worden gedaan op de school/kinderopvang. Het is geen harde eis dat beide ouders in een cruciale beroepsgroep werken. Er moet opvang zijn zodat mensen met cruciale beroepen aan het werk kunnen blijven.

Meer informatie over het coronavirus en het onderwijs

Leraren, schoolleiders en ander onderwijspersoneel zijn momenteel erg druk met de opvang van kinderen van ouders met vitale beroepen en het organiseren van onderwijs voor de kinderen die thuis zitten. Dat vergt alle energie van de scholen en heeft nu prioriteit. Daarom heeft minister Slob besloten dat de eindtoetsen in groep 8 niet doorgaan. Er wordt voor een andere oplossing gezorgd zodat je kind wel wordt toegelaten tot het voortgezet onderwijs.

Meer informatie over het coronavirus en basis- en speciaal onderwijs is te vinden op de website van de Rijksoverheid.

Als het voortgezet onderwijs gesloten is voor leerlingen/studenten omdat er te veel besmettingsgevaar is, maar er nog wel onderwijspersoneel beschikbaar is, kan de school afstandsonderwijs opzetten. Dit zijn online lessen of andere vormen van afstandsonderwijs. Scholen en leerkrachten zijn hiermee bezig. Ouders en leerlingen ontvangen hierover meer informatie van hun school.

Meer informatie over het coronavirus en voortgezet onderwijs is te vinden op de website van de Rijksoverheid.