Werken met diabetes

Diabetes neem je mee naar je werk. Collega’s en leidinggevenden zullen dat soms merken. Over het algemeen geldt: hoe beter het met jouw diabetes gaat, hoe eenvoudiger het is om ermee te werken. Helaas heb je dat niet volledig in de hand.

Om de knoop te helpen doorhakken of je wel of niet in gesprek gaat over je diabetes op het werk en hoe je het ter sprake kunt brengen, lichten we een aantal situaties toe en geven we tips en informatie.

Ik twijfel of ik over mijn diabetes in gesprek wil

Als je meet of spuit op je werkplek, is het verstandig wel iets te vertellen. Openheid voorkomt onbegrip en helpt jou om op je werk goed voor jezelf te zorgen. Als je collega’s of leidinggevende bekend is met je situatie dan is het makkelijker om hulp te vragen als het nodig is.

Voor het managen van je diabetes op je werk is het belangrijk dat je daar soms tijd en ruimte voor vraagt. Of het nou om een vingerprik, het toedienen van insuline, een bezoek aan de diabetesverpleegkundige of om het bijkomen van een hypo gaat. Steun van je leidinggevende en collega’s is daarbij heel belangrijk.

Goed ingestelde diabetes leidt tot een hogere productiviteit, minder ziekteverzuim en een langere inzetbaarheid. Jij en je werkgever hebben daar beide belang bij.

Als je merkt dat je diabetes en werk op gespannen voet staan met elkaar is het belangrijk dat je op tijd in gesprek gaat, het liefst voordat je werk of je gezondheid er (mogelijk) onder gaat lijden. Kom waar mogelijk zelf met oplossingen of win hierover advies in bij je behandelaar of bedrijfsarts.

Ik wil in gesprek over mijn diabetes

Je neemt je diabetes mee naar je werk dus is openheid meestal het prettigste. Dan is het makkelijker om hulp te vragen als dat nodig is.

Daarnaast komt het je zelfzorg ten goede als anderen je daarvoor de ruimte geven die je nodig hebt. Dat is niet alleen goed voor jou, maar ook voor je werk, dus in het belang van je werkgever. Ook helpt openheid onbegrip voorkomen. Maar hoe breng je je diabetes ter sprake?  

Werknemers die zich gesteund voelen
door hun werkgever, ervaren minder
klachten en meer controle van hun diabetes.

bron: Diabetes op de werkvloer: een onderzoek onder werkgevers en werknemers, C. Boheemen en L. van Dijk, NIVEL, 2012

De combinatie van diabetes en werk is niet altijd makkelijk. Misschien neem je door drukte op het werk geen tijd om je bloedglucosewaarde te controleren waardoor je ineens wordt overvallen door een hypo. Ook kun je last hebben van concentratieproblemen of vermoeidheid als gevolg van je diabetes. Als je weet wat je nodig hebt dan helpt je dat in het gesprek met je collega’s en leidinggevende over mogelijke oplossingen. 

Voorbeelden van oplossingen

• Flexibelere werktijden of vaker pauzes;
• Altijd kunnen eten of drinken;
• Een koelkast om je medicatie veilig te bewaren op het werk;
• De bedrijfshulpverlening (BHV) informeren over je situatie en afspraken maken, bijvoorbeeld over wat te doen bij een hypo of hyper of wanneer glucagon moet worden gespoten als je dat zelf niet kan;
• Bespreekbaar maken van hypo’s die je niet voelt aankomen en die risicovol kunnen zijn voor jou of anderen;
• Het opnemen van extra verlof;
• Aanpassingen op je werkplek;
• Praten over je grenzen, bijvoorbeeld vanwege vermoeidheid;
• Een privé-ruimte om te kunnen bloedprikken of insuline spuiten;
• Onbegrip voor je diabetes onder je collega’s of je leidinggevende aankaarten.

Soms is er meer nodig, bijvoorbeeld als je tegen onbegrip stuit, je moeite hebt om uit te leggen waarom je steun nodig hebt, of als je je niet serieus genomen voelt. 

Wat helpt om je situatie uit te leggen

• Geef een voorbeeld uit de praktijk waaruit blijkt hoe het werk jouw bloedsuiker kan ontregelen, hoe dat je werk beïnvloedt, hoe je daarmee omgaat, wat er nog meer mogelijk is en wat je daarvoor nodig hebt;
• Deel Informatie over diabetes om je leidinggevende en collega’s mee te nemen in wat het betekent om diabetes te hebben;
• Geef inzicht in je rechten en plichten en die van je werkgever.

 

Soms is er meer mogelijk dan je denkt, zoals een overstap naar een insulinepomp, FGM, CGM of closed-loop-systeem voor meer flexibiliteit. Ondanks de vele voordelen van CGM komt helaas nog maar een beperkte groep in aanmerking voor vergoeding. Er zijn mogelijkheden voor werkgever om de kosten voor de CGM (deels) te vergoeden.

 

Behoefte aan een (diabetes)coach?

Als je behoefte hebt aan een coach, kijk dan ook eens bij Centrum Chronisch Ziek en Werk. Er zijn werkgevers die een loopbaanbudget verstrekken waarmee je ondersteuning kunt inschakelen. Soms kan op advies van een bedrijfsarts een (diabetes)coach worden ingeschakeld.

Wat de bedrijfsarts kan doen

Je hoeft niet ziek gemeld te zijn om je bedrijfsarts te raadplegen. Het is mogelijk om je bedrijfsarts om advies te vragen als je (nog) geen klachten hebt en deze wilt voorkomen. Daarvoor is het zogenaamde preventieve spreekuur. Het is niet nodig om je werkgever daarover te informeren.

De bedrijfsarts (soms ook een verzekeringsarts of medisch adviseur) brengt samen met jou in kaart waar je tegenaan loopt op het werk als gevolg van je diabetes. Denk aan (risico’s op):

• Gezondheidsklachten;
• De psychische impact van je diabetes;
• De invloed op je functioneren, zoals concentratieproblemen of vermoeidheid;
• De aard van het werk en de gevolgen voor je diabetes en klachten.

De bedrijfsarts kan in overleg met jou nader onderzoek doen en met jouw toestemming eventueel je huisarts of behandelaar erbij betrekken. In overleg met de bedrijfsarts beoordeel je wat er nodig is om aan het werk te blijven, wat je zelf kunt doen en welke eventuele hulp nodig is. 

Een bedrijfsarts heeft de mogelijkheid om je bijvoorbeeld een jobcoach aan te bieden, je door te verwijzen naar een psycholoog en/of aanpassingen van het werk te adviseren en je werkgever hierover een voorstel te doen in overleg met jou (flexibelere werktijden, meer ‘pauzes’, tijdelijk minder werken, etc.).

Meer collega's met diabetes?

Misschien kom je erachter dat er meer collega’s diabetes hebben. Overweeg of je eventueel gezamenlijk optrekt in gesprek over je diabetes op het werk. 

Ik wil niet in gesprek over mijn diabetes

Als je diabetes je niet in de weg zit tijdens het werk dan hoef je er niet over in gesprek. Vraag je wel af of je er baat bij hebt als bijvoorbeeld een collega op de hoogte is in het geval van een van de volgende situaties: 

• Je hebt snel steun of hulp nodig zonder dat je je situatie op dat moment wilt of kunt uitleggen;
• Je twijfelt of je werk wordt beïnvloed door bijvoorbeeld een hypo en je wilt dat checken;
• Je wordt overvallen door een hypo, bijvoorbeeld tijdens een vergadering of presentatie en hebt behoefte aan iemand die het van je over kan nemen als dat nodig is.

Ik heb me ziek gemeld als gevolg van mijn diabetes

Ziek zijn is niet fijn voor jou als werknemer, maar ook niet voor de werkgever. Om het aantal werknemers dat langdurig ziek is terug te dringen, is de Wet Verbetering Poortwachter ingevoerd. Op basis van deze wet moet je als werknemer direct worden begeleid als duidelijk is dat je ziekteverzuim lang gaat duren.

Als je ziek bent gemeld dan vindt er binnen maximaal 6 weken een gesprek met de bedrijfsarts plaats. Na dat gesprek stel je samen met de werkgever een plan van aanpak op (re-integratieplan). Dit om je zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen als je gezondheid dat toelaat.

Wet Verbetering Poortwachter

Doorbetaling van je loon

Als je een vast arbeidscontract hebt dan is je werkgever verplicht om over de totale periode van de eerste twee jaar dat je bent ziekgemeld minimaal 170% van het loon door te betalen. Afhankelijk van de cao-afspraken kan dit afwijken. Heb je een tijdelijk arbeidscontract, dan geldt deze regeling tot dit contract afloopt. Neem contact op met de HRM of personeelsafdeling van je werkgever voor meer informatie.

Aanstelling casemanager

Voor verzuim moet je werkgever een casemanager aanwijzen waar je met je vragen terecht kunt en die weet welke stappen gezet moeten worden. Soms is het mogelijk om een casemanager te kiezen die kennis heeft over diabetes. Als je dat wil, bespreek deze wens dan met je werkgever.

Begeleiding arbeidsre-integratie

Tijdens de eerste twee jaar na je ziekmelding moet er alles aan gedaan worden om re-integratie in je eigen of een andere functie te realiseren. De bedrijfsarts adviseert jou en je werkgever hierover.

Wat is de rol van de bedrijfsarts bij de re-integratie?

Binnen 6 weken na je ziekmelding wordt je automatisch uitgenodigd voor een gesprek met je bedrijfsarts. Gebruik deze afspraak om mogelijkheden voor werkaanpassingen te beoordelen. En breng eventueel je eigen behandelend arts in contact met de bedrijfsarts.

De bedrijfsarts kan adviseren onder welke voorwaarden je je werk weer kan hervatten. Uiteraard rekening houdend met je diabetes. Ook kan een werkgever een bedrijfsarts inschakelen als hij twijfelt of je ziekmelding terecht is. Een werkgever kan en mag dat nooit zelf beoordelen.

Het kan zijn dat de bedrijfsarts wil dat je weer gaat werken, terwijl jij dat nog niet ziet zitten. Als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts kan je een second opinion aanvragen bij de arbodienst. Daarnaast kunnen zowel werknemers als werkgevers een deskundigenoordeel bij het UWV aanvragen.

Is er geen terugkeer mogelijk in je huidige baan?

Misschien kom je samen tot de conclusie dat er geen terugkeer meer mogelijk is in je eigen werk of binnen de organisatie (het zogenaamde 1e spoor).

In dat geval moet buiten de organisatie naar een oplossing worden gezocht (2e spoor). Als het 2e spoortraject start dan moet dit duidelijk afgesproken en vastgelegd zijn. Meestal begeleidt een re-integratiebureau dit traject.

In overleg met een arbeidsdeskundige wordt beoordeeld wat je functiemogelijkheden zijn en of het 2e spoor kan worden gestart. Dat is afhankelijk van de mogelijkheden voor passende arbeid, rekening houdend met je belastbaarheid. Heldere afspraken zijn nodig over:

1. Wat passende arbeid is in jouw situatie
2. Wat er gedaan is om een geschikte functie te vinden (bijvoorbeeld begeleiding van sollicitaties, een proefplaatsing, detachering of directe overplaatsing naar een andere werkgever) 

Norbert (49 jaar) mocht vanwege zijn diabetes niet meer op zee werken. Bekijk onderstaande video hoe hij toch voor elkaar kreeg om zijn droombaan uit te oefenen.

WIA-uitkering

Als je twee jaar bent ziekgemeld, wordt meestal een WIA-uitkering aangevraagd. Je krijgt dan een brief van het UWV om medische informatie te verstrekken die nodig is voor je WIA-keuring. De bedrijfsarts geeft de verzekeringsarts van het UWV die betrokken is bij je keuring informatie over het verloop van je arbeidsongeschiktheid, je beperkingen en mogelijkheden. Met jouw toestemming kan hij hiervoor informatie opvragen bij je behandelaar.

Een verzekeringsarts van het UWV (in de volksmond ook wel ‘keuringsarts’ genoemd) beoordeelt wat (niet) mogelijk is en wat je hebt gedaan om te kunnen blijven werken. 

De uitslag van het keuringsrapport
is doorslaggevend voor je recht op
een uitkering

De verzekeringsarts dient je medische gegevens vertrouwelijk te behandelen. De informatie mag niet zomaar gedeeld worden met je werkgever. Het UWV mag je werkgever wel melden dat je arbeidsongeschikt bent, hoe lang het gaat duren en wat je belastbaarheid is. Dit mag zonder jouw toestemming.

Juridische ondersteuning

Artikel 3 lid 1 sub a van de Arbowet verplicht werkgevers zoveel mogelijk te voorkomen dat werk een nadelige invloed heeft op de gezondheid. Kwetsbare werknemers, zoals sommige mensen met diabetes, hebben hierbij recht op extra bescherming.

Heb je een conflict op het werk dat samenhangt met je diabetes, doe dan een beroep op je bedrijfsarts. Kom je er dan niet uit? Of heb je hulp nodig bij ontslag? Dan kan een juridisch adviseur je helpen. 

Rechtsbijstandsverzekering

Met een rechtsbijstandsverzekering die ook een onderdeel werk en inkomen heeft, kun je via die verzekering juridische hulp krijgen bij problemen met je werkgever.

Heb je al een probleem dan is het vaak niet mogelijk om daarvoor nog een rechtsbijstandsverzekering af te sluiten. Veel verzekeraars hebben een wachttermijn. Informeer goed bij verzekeraars of je met een bestaand probleem bij hen terecht kunt voor een verzekering. 

Deskundigenoordeel van het UWV

Als je tijdens een re-integratietraject stuit op onenigheid met je werkgever over wat passend werk voor je is vanwege je diabetes dan kun je een beroep doen op een deskundigenoordeel van het UWV. De kosten hiervoor bedragen 100 euro. Kom je er dan nog niet uit dan kun je desnoods naar de rechter stappen.

Deze pagina is tot stand gekomen met medewerking van:
Bert van Dam | Vrijwilliger van DVN | Adviseur re-integratie en loopbaanbegeleiding