Voedingsrichtlijn bij diabetes

Heb je diabetes, dan speelt voeding een belangrijke rol om zo gezond mogelijk te blijven. Maar wat is gezonde voeding? Waar moet je rekening mee houden? De Voedingsrichtlijn diabetes helpt je verder. Vraag het gratis e-book aan. 

Adviezen over voeding bij diabetes spreken elkaar regelmatig tegen. De Voedingsrichtlijn van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) in samenwerking met Diabetes Fonds is gebaseerd op betrouwbare onderzoeken.

Gratis e-book Voedingsrichtlijn diabetes

Vraag het gratis e-book Voedingsrichtlijn diabetes aan van Diabetesvereniging Nederland in samenwerking met Voluitlevenmetdiabetes.nl en kies het voedingspatroon dat bij jou past. 

De belangrijkste voedingadviezen op een rij

Wat is het ultieme diabetesdieet? Is dat koolhydraatarm, plantaardig of juist mediterraan eten? De nieuwe Voedingsrichtlijn Diabetes van de Nederlandse Diabetes Federatie biedt veel keuze. Alles draait om het voedingspatroon te vinden dat bij je past.

Ga voor voeding van kwaliteit

Een voedingspatroon rijk aan groente en fruit, volkoren graanproducten, noten, peulvruchten (zoals kikkererwten en linzen), plantaardige oliën, met weinig toegevoegd suiker, zout en bewerkt vlees en zonder suikerhoudende dranken is volgens de NDF Voedingsrichtlijn geschikt voor mensen met diabetes. 

Haal koolhydraten uit gezonde voedingsmiddelen, zoals: volkorenbrood, zilvervliesrijst, volkoren pasta, groenten, fruit en peulvruchten. Daarin zitten belangrijke voedingstoffen als vezels, vitaminen en mineralen.

Volkorenbrood bevat veel meer vezels dan bruinbrood en heeft daarom de voorkeur. Let er op dat er een eetbare sticker met volkoren of VK op het brood zit. Of dat er volkoren op de verpakking staat.

Minder vrije suikers

Producten met sterk geraffineerde granen en vrije suikers kun je beter flink beperken. Vrije suikers zijn de suikers die bijvoorbeeld aan gebak, koekjes, frisdrank, sauzen of cornflakes worden toegevoegd. Ook honing en de suikers in vruchtensappen behoren tot de vrije suikers.

Deze producten verhogen je bloedglucose gevaarlijk snel. Het zijn lege calorieën. Je neemt er makkelijk veel van. Je krijgt dan minder van de goede, beschermende stoffen binnen. Bovendien neemt je gewicht toe.

Natuurlijk moet je bij een hypo wel snel suiker nemen. De NDF Voedingsrichtlijn adviseert om echte glucose te nemen, zoals dextro’s of vergelijkbare tabletten. Want glucose komt snel in je bloed. Limonadesiroop is een minder goede oplossing. De suiker in limonadesiroop wordt steeds vaker (deels) vervangen door zoetstoffen of fructose. Fructose wordt traag omgezet in glucose, zodat je langer last hebt van je hypo.

‘Natuurlijke suikers’ zoals honing, rietsuiker, palmsuiker, ahornsiroop en agave-siroop zijn niet beter dan gewone suiker. Je lichaam ziet het verschil niet. Suiker is suiker. 

Als er ‘suikervrij’ op een verpakking staat, betekent dat niet dat er geen suiker in zit. Het product kan dan nog steeds maximaal 0,5 gram per 100 gram of milliliter suiker bevatten. Hetzelfde geldt voor de termen ‘zonder toegevoegde suikers, ‘ongezoet’ of ‘gezoet met zoetstoffen’. Kijk op het etiket goed naar de voedingswaarden en de ingrediëntenlijst. 

Drink zo min mogelijk frisdrank, vruchtensap, smoothies of fruitshakes. Hier zit veel suiker in. Fruit eten is veel gezonder. Het verzadigt meer en er zitten meer vezels en vitamines in.  

Kies voor water of koffie of thee zonder suiker. Minstens drie koppen thee per dag verlaagt de bloeddruk en verkleint het risico op een beroerte. Drink niet meer dan vier kopjes koffie zonder suiker per dag. Gefilterde koffie is beter voor je cholesterolgehalte.

Ook vetten horen bij gezond eten!

Het verzadigde vet in vlees, vleeswaren, koekjes, snacks, sauzen en kant- en klaarmaaltijden, is niet gezond. Het vergroot de kans op diabetes type 2. Ook al is het plantaardig, zoals palmvet, palmpitvet en kokosolie/vet. Dit vet heeft een negatief effect op je cholesterol, waardoor de kans op hart- en vaatziekten toeneemt.

Maak je minder druk over het verzadigde vet in zuivelproducten. In melk en melkproducten zitten stoffen die helpen om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en beroertes te voorkomen. Of je voor vol of mager moet kiezen, hangt van jouw situatie af. Vraag voor jouw persoonlijke situatie advies aan een diëtist. Kies in ieder geval melkproducten (zoals yoghurt en kwark) zonder toegevoegde suikers.

Omdat in dierlijke producten meer verzadigd vet zit, is het verstandig om af te wisselen met plantaardig eiwit. Van beide ongeveer de helft. Wil je vleesvervangers eten? Kies dan een gezonde variant, zoals noten, ei, tahoe/ tempeh en tofu en peulvruchten. Kant-en-klare vleesvervangers bevatten namelijk vaak suiker koolhydraten, verzadigd vet, te weinig eiwit en veel zout.

Enkelvoudig onverzadigd vet zit onder meer in olijfolie, raapzaadolie, rijstolie en noten. Deze vetten zijn aan te raden. Ze helpen om de insulinegevoeligheid te verbeteren en verminderen de kans op hart- en vaatziekten.

Een keer per week vette vis eten, verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Dat komt door de omega-3 vetzuren. Voorbeelden van vette vis: zalm, makreel, haring, forel en sardines. Neem niet steeds dezelfde vis, want sommige soorten bevatten erg veel zout. In magere vis zitten weinig omega-3 vetzuren. Het gaat dan om bijvoorbeeld kabeljauw, schol, lekkerbekjes, kibbeling en tonijn.

Afvallen?

Sommige medicijnen, zoals insuline of tabletten, kunnen ervoor zorgen dat mensen sneller aankomen of moeilijker afvallen. Als je diabetes en overgewicht hebt, is het goed om wat af te vallen. Je bloedsuikerwaarden zijn dan beter of makkelijker te regelen en je hebt minder kans op complicaties als hart- en vaatziekten. 

Wil je een advies dat helemaal bij je past? Een diëtist kan je een advies op maat geven. Dat kan een mediterraan of koolhydraatbeperkt dieet zijn of een vegetarisch voedingspatroon. Kies iets wat aansluit bij jouw persoonlijke situatie; alleen dan houd je het langere tijd vol. Er is niet één dieet of voedingspatroon dat voor iedereen even goed werkt. Zolang je maar gezonde keuzes maakt.

Low Calorie Diets, Very Low Calorie Diets, maaltijdvervangers of intermitterend fasting is alleen aan te raden onder medische begeleiding van arts en een diëtist. Diabetesmedicatie moet dan mogelijk aangepast worden om hypo’s te voorkomen.

Welk dieet past bij jou? 

Mediterraan eten

De authentieke keukens uit de landen rond de Middellandse Zee hebben een gezond eetpatroon. De mediterrane keuken bevat veel groenten, fruit, kruiden, olijfolie, volkorenproducten, peulvruchten, noten, vis en wat gevogelte. Volgens de Voedingsrichtlijn een optimale manier om gezond en lekker samen te laten gaan.

Koolhydraat beperkt eten

Minder koolhydraten eten kan helpen bij het afvallen en om je bloedglucosewaarden stabiel te houden. Laat bijvoorbeeld onnodige toegevoegde suikers weg zoals in koek, snoep, frisdrank en vruchtensappen. 

Hoeveel koolhydraten je het beste kunt minderen, verschilt per persoon. Een sterke koolhydraatbeperking of ‘ketogeen’ voedingspatroon kan bijdragen aan een stabiele bloedsuiker en gewichtsverlies bij overgewicht. Dit voedingspatroon wordt afgeraden bij mensen met diabetes type 2 die SGLT-remmers gebruiken. Zij lopen het risico op ketoacidose (verzuring van het bloed). Zo ook mensen met diabetes type 1, zij lopen daarnaast risico op hypo’s. 

Vraag altijd begeleiding van je arts en diëtist. Zij moeten in overleg je medicijnen aanpassen als je minder koolhydraten eet. Je diëtist let erop dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. 

Vegetarisch of veganistisch eten

Vegetarisch of veganistisch eten verkleint de kans op hart-en vaatziekten, als je daarnaast gezond eet volgens de Schijf van Vijf. Het kan ook helpen om af te vallen. Let er wel op dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1, B2, en vitamine B12 binnenkrijgt. Bijvoorbeeld door ei, peulvruchten, soja, ongezouten noten, pitten, groenten, volkoren graanproducten en zuivel te eten. Of vleesvervangers waaraan dit is toegevoegd. Een diëtist kan hierover adviseren. Mensen die volledig veganistisch eten, krijgen het advies om extra vitamine B12 te slikken.

 

Tip: Vraag het gratis e-book Voedingsrichtlijn diabetes aan van Diabetesvereniging Nederland in samenwerking met Voluitlevenmetdiabetes.nl en kies het voedingspatroon dat bij jou past. 

Op voluitlevenmetdiabetes.nl/recepten vind je vele lekkere recepten voor deze voedingspatronen.